Wasiirka arrimaha dibadda ee Masar ayaa Isniintii sheegay in dalkiisa uu ka qayb qaadan doono hawl galka nabad ilaalinta Midowga Afrika ee Soomaaliya, iyadoo labada dal ay isku soo dhowaanayaan xilli dhinaca kale xiisadaha ka taagan yihiin Itoobiya.
"Masar waxay go'aansatay inay ku biirto howlgalkaas kadib codsi ka yimid dowladda Soomaaliya iyo soo dhaweynta Golaha Nabadda iyo Ammaanka ee Midowga Afrika," ayuu yiri Badr Abdelatty, oo shir jaraa’id ay wada qabteen dhiggiisa Soomaaliya, Axmed Macalim Fiqi, oo ku sugan Qaahira Isniintii.
Xiisadaha Geeska Afrika ayaa ka dhalatay kaddib markii Itoobiya ay heshiis badda ah la saxiixatay gobolka ka go’ay ee Somaliland bishii Janaayo 2024, taasoo keentay in Muqdisho ay adkayso xiriirka ay la leedahay Addis Ababa.
Erayada Abdelatty ayaa imaanaya ka hor dhammaadka Howlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya (ATMIS) oo ku eg 31-ka Diseembar 2024, si loogu oggolaado ciidanka cusub ee ka hortagga dagaalyahanada Al-Shabaab, oo loo yaqaan Howlgalka Taageerada iyo Xasilinta ee Midowga Afrika ee Soomaaliya (AUSSOM).
Heshiis taariikhi ah
Abdelatty ayaa Isniintii mar kale caddeeyay "sooyaalka Soomaaliya ee dhulkeeda oo dhan" wuxuuna diiday "wax kasta oo faragelin ah ama tallaabooyin gooni ah oo saameynaya midnimada, madax-bannaanida iyo nabadgelyada Soomaaliya."
Bishaan (Bishee?), Turkiga ayaa dhex dhexaadiyay heshiis lagu soo afjarayo khilaafkii muddo ku dhow hal sano ee u dhaxeeyay Soomaaliya iyo Itoobiya.
Madaxweynaha Turkiga, Recep Tayyip Erdogan, ayaa ku tilmaamay horumarka "taariikhi", waxaana soo dhaweeyey wadahadaladaas Midowga Afrika, Washington iyo Brussels.
Soomaaliya waxay horey u sheegtay in ciidamada Itoobiya laga reebayo ciidanka nabad ilaalinta Midowga Afrika, laakiin waxay soo dhaweysay ka qaybgalka Masar.
Wada-shaqeyn istiraatiiji ah
Diblomaasiga ugu sareeya Masar ayaa Isniintii faahfaahin ka bixin waayay sida uu yahay ka qaybgalka Masar ee ciidanka, laakiin wuxuu sheegay in labada dal ay ku hawlan yihiin wada-shaqeyn istiraatiiji ah.
Agoosto, Masar ayaa saxiixday heshiis iskaashi militari oo ay la gashay Soomaaliya, iyadoo Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud uu booqday Qaahira.
Sidoo kale, bishii Oktoobar 2024, shirkii Asmara waxaa isugu yimid Masar, Ereteriya iyo Soomaaliya oo samaystay isbahaysi goboleed cusub, kaasoo loo arkay inuu ka hor imaanayo Itoobiya.
Masar waxay muddo dheer hayeen Addis Ababa, gaar ahaan arrinta biyo-xireenka weyn ee Grand Ethiopian Renaissance Dam ee laga kor dhisay Webiga Blue Nile, oo ay sheegtay inay khatar ku tahay biyo-helista Masar oo muhiim u ah dalkaa.
