İnsan həqiqətən nə vaxt qocalır? Bu sadəcə bir rəqəmdirmi, yoxsa özümüzü necə hiss etdiyimizlə bağlıdır?

Əksər insanlar qocalmanın yavaş-yavaş, ildən-ilə, gündən-günə, hətta saniyədən-saniyəyə baş verdiyini düşünürlər. Bəlkə də siz qocalmağı səbirsizliklə gözləyirsiniz. Qədim yunan filosofu Platon qocalığın diqqətin dağılmasının qarşısını aldığına inanırdı. Ya da bəlkə siz Aristotel kimi zamanın keçməsindən narahatsınız. Aristotel qocalığı təbii bir dəyişiklik olaraq qəbul edirdi.

Amma bu maraqlı araşdırma qocalığa baxışımızı dəyişə bilər. ABŞ-ın Stanford Universiteti və Sinqapurun Nanyang Texnologiya Universitetindən olan tədqiqatçılar qocalma prosesini araşdırmaq üçün bir araya gəliblər. Onlar "biomarkerləri" - bədənimizdə molekulyar səviyyədə nələrin baş verdiyini göstərən siqnalları araşdırıblar.

Tədqiqatçılar iyirmi beş ilə yetmiş beş yaş arasında olan yüz səkkiz nəfər üzərində araşdırma aparıb və hər üç-altı aydan bir onların molekullarını yoxlayıblar. Alimlərin araşdırması bilinənləri alt-üst edib: biz tədricən qocalmırıq, biz sıçrayışlarla qocalırıq. Onlar bədənimizin sürətlə qocaldığı iki anı aşkar ediblər. Araşdırmaya görə, insanlar təxminən qırx dörd və altmış yaşlarında qocalır və bu yaşlarda qocalma sürətlənir! Bu, maşında qaz pedalını basmağa bənzəyir.

Bu qəfil qocalma ilə sağlamlıq problemlərində artım müşahidə olunur, xüsusilə ürək-damar, böyrək xəstəlikləri və II tip diabet kimi xəstəliklərə səbəb olur.

Qocalma sadə bir qrafik izləmir. Əksinə, tədqiqatçılar onu "dalğalar" kimi təsvir edirlər. Araşdırmanın baş müəllifi və Stanford Universitetinin Genomika və Fərdiləşdirilmiş Tibb Mərkəzinin direktoru Professor Maykl Snayder bu iki dövrün dramatik dəyişiklik dövrü olduğunu deyib. Araşdırmada həmçinin əlli beş yaşa da diqqət çəkilib. Əvvəlki araşdırmalar qadınlarda qocalmanın menopauzaya bağlı ola biləcəyini göstərirdi, ki, bu da adətən qadınlar arasında qırx beş ilə əlli beş yaş arasında müşahidə olunurdu. Lakin bu araşdırma bunun kişilərdə də baş verdiyini sübuta yetirib.

Bəs bütün bu tapıntılar niyə bu qədər vacibdir? Bu araşdırmalar həm xəstələrə, həm də həkimlərə müxtəlif xəstəlikləri daha diqqətlə müalicə etməkdə kömək edə bilər. Araşdırma bizə müəyyən yaşlarda – məsələn, qırx dörd, əlli beş, altmış və yetmiş beş yaşlarında – bəzi xəstəliklərin risklərini anlamağa kömək edir.

Bəs qocalmanın bu "sıçrayışları" ilə mübarizə aparmaq üçün nə edə bilərik? Bu araşdırma qırx dörd və ya altmış yaşına çatmaqdan qorxmaq haqqında deyil. Bu, daha çox bədənimizin bu dövrlərdə əlavə qayğıya ehtiyacı olduğunu anlamaq haqqındadır. Yaxşı qidalanmaq, idmanla məşğul olmaq, stresi idarə etmək həmişə vacibdir, amma xüsusilə bu yaşlarda.

Hər kəs fərqli şəkildə qocalır. Bu araşdırma nümunələr və risklər haqqında məlumat versə də, qocalma prosesinin başlaması hər kəsdə fərqli baş verir.

Bu araşdırma bizə bu prosesə əvvəlcədən hazırlaşmaq üçün əlavə məlumat verir. Bədənimizi daha yaxşı anlayaraq, əhəmiyyətli dəyişikliklərə hazır ola bilərik. Bu, fırtınada qayığı idarə etməyə bənzəyir. Dalğalara hazır olmalısınız.