Газада балалық шақ қысқа және жаман түс секілді.
Тоғыз жасар Зейна Әл-Гул әл-Шати босқындар лагеріндегі азық-түлік орталығынан нан сатып алуға жіберілген балалардың бірі еді. Ол нан сатып алып қайтпақшы болған, бірақ 27 қазанда әкесі екеуі Біріккен Ұлттар Ұйымы басқаратын мектепте кезекте тұрғанда Израиль әуе шабуылына ұшырады. Зейна оқиға орнында көз жұмды. Әкесі аман қалса да, жағдайы ауыр. Оқиғада үшеуі журналист, барлығы сегіз палестиналық қаза тапты.
«Өте жаман сезімдемін. Израиль балаларды көз алдымда зымырандармен өлтірді» дейді Зейнаның немере ағасы әрі палестиналық ақын Юсри әл-Гул. Ол Зейнаны қайғы және қорқынышпен еске алады. Осы қазаны қабылдау үшін соңғы шарасы сөздері секілді.
Зейна да басқалар сияқты бомбалармен қоршалған қаладан пана табамын деген үмітпен сол мектепті паналады. Бір кездері отбасыларға толы көшелер қазір үзілген өмірдің елеске айналған куәгерлері.
Төрт рет үйінен күштеп шығарылған Сара «TRT World» арнасына берген сұқбатында «Газадағы бала енді бала емес» дейді. Сөздерінде көрген қиындығының жүгі бар. «Газаның солтүстігінен оңтүстікке қарай қаштық. Мұнда азық-түлік, су және қауіпсіздік сияқты негізгі қажеттіліктерге қол жетімділік шектеулі» дейді Сара.
«Азық-түлік өте аз таратылады», - деп түсіндіреді ол. «Тәрелкеге сізге жететін ғана тамақ беріледі. Әр отбасы мүшелері өз тамағын өзі алуға міндетті». Отбасылар өмір сүру үшін осы қатал күреске бейімделіп, балаларын көмек қоймаларынан азық-түлік пен су жинауға жіберуде.
«Мұнда балалық шақ соғыстың кесірінен өшіп қалған, жоғалған ұғым. Білім жоқ, дәрі-дәрмек жоқ, медициналық қызмет жоқ, тұрақты азық-түлік те жоқ. Негізінде әрбір екі баланың бірі ақша табу үшін жұмыс істейді»,- дейді ол.
Мінген аттары мен есектерін басқаруға қиналатын ер балалар кішкентай қолдарымен тым ауыр жұмыстарды орындау арқылы күн көретінін түсіндіреді.
Юсри Халықаралық қауымдастыққа «Сіздің үнсіздігіңіз – қылмысқа ортақтасуыңыз», - дейді. Сөздері әрі үндеу, әрі айыптау.
Израиль армиясының Газа секторының солтүстігінде палестиналықтарға қарсы шабуылы тоқтаусыз жалғасуда. Босқындар үшін баспана болуы тиіс мектептерге рейд жасалып, адамдарды қайта қууда.
Юсри «Мен әл-Шатиден солтүстікке ығыстырылып, Джибалияға қоныстандым. Бірақ Израиль менің отбасым тұрақтаған әл-Шатиді қоршай бастады. Мен басқаларды қалуға шақыру үшін қайтып келдім. Израильдің жоспарлары сәтсіздікке ұшырайды және біз бостандыққа қауышамыз», -дейді.
Әзірге Газаның балалары өмірі қыл үстінде. Мұнда балалық шақ өмірдің құрбаны және Газада өмір сүру өте қиын.
Газаның солтүстігіне қолдау қажет
Газаның солтүстігі апатты жағдайда. Әуе шабуылдары, қоршау және гуманитарлық көмек дәліздерінің жабылуымен адамдардың аман қалу мүмкіндігі өте аз. Қазан айының басынан бері азық-түлік келмеді.
Израиль күштері 26 қазанда Кемаль Адван ауруханасына шабуыл жасап, науқастар мен медициналық қызметкерлерді тамақ пен судан айырған.
Біріккен Ұлттар Ұйымының гуманитарлық көмек қызметкері Джойс Мсуя басып алынған Газаның аянышты жағдайын сипаттап, «Ауруханаларға шабуыл жасалды, медицина қызметкерлері қамауға алынды» деді.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы «Шабуыл салдарынан ауруханалар науқастарға толы» дейді. Ұйым «Апаттық» денсаулық дағдарысы туралы ескертеді. Негізгі медициналық құралдар болмағандықтан алдын алуға болатын өлім-жітім артып, санитарлық жағдай нашарлауда.
Полиомиелитке қарсы вакцинация науқаны сияқты қоғамдық денсаулық сақтау саласындағы маңызды бастамалар әскери қамауға байланысты тоқтап қалғандықтан, эпидемиядан қорқу күшейіп келеді.
Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Антониу Гутерриш денсаулық сақтау мекемелері мен бейбіт тұрғындарды нысанаға алған «жойқын деңгейдегі өлім мен қирауға» байланысты алаңдаушылық білдірді.
Жер аудару науқаны
Юсри Газа секторының солтүстігіндегі зорлық-зомбылық Израильдің палестиналықтарды өз жерінен күштеп шығару мақсатындағы қасақана әрекетінің бірі деп санайды.
Бұрынғы израильдік генерал Джора Эйланд қыркүйекте Газаның солтүстігіндегі халықты ығыстыру үшін «аштық» стратегиясын қолдануға шақырған болатын. Бейресми болса да мұндай шаралардың әсері барған сайын айқын бола бастады. Израильдің бақылау пункттері қозғалысты шектеп, адамдардың қауіпсіз аймақтарға кіруіне жол бермеуде. Қашуға тырысқандар жолда өлім қаупіне ұшырауда.
Көптеген палестиналық үшін қашу шешім емес. Кетсе де қайтып оралмаймын деп қорқады. Юсри және басқаларының жағдайы күннен-күнге ушықса да, мәжбүрлі қоныс аударуға қарсы тұруға бел буған.
Газа халқының қоршауда, тоқтаусыз шабуылдар арасында аман қалу үміті үзілді. Юсри әлемді әрекет етуге шақырып, «Әрекет етуді, қолдау көрсетуді және өлтіруді тоқтатуды талап етудің уақыты келді» дейді.
