/Oppoziśiya köçläre Äsädneñ räximsez xökümäten ber atna êlek bärep töşergännän soñ, küp sanda êlekke totqın Süriyä xalqınıñ soñğı distä yıllarda duçar bulğan ömetsezlegen añlata başladı.
Ğazi Möxämmäd äl-Möxämmädne qulğa alğan Süriyä xärbi küzläw oyışması xezmätkärläre aña üz isemen häm kem buluın onıtırğa quştı.
Dokumentların aldılar häm “Sin xäzer 3006 nomer” dip äyttelär.
Möxämmäd 5,5 ay däwamında Äsäd rejimı törmäläreneñ bersendä 40 kilogrammğa yabıqtı häm aña härwaqıt üterü belän yanadılar.
Rejimğa qarşı köçlär Äsädneñ räximsez xökümäten bärep töşergännän soñ, Möxämmäd kebek küp kenä êlekke totqınnar Süriyä xalqınıñ kiçergän gazapların söyli başladı.
Süriyäneñ tönyaq-könbatışında, Xäleb yanındağı Sarmadada miç aldındağı mendärlärgä tayangan arıq ber keşe Möxämmäd – êlekke xäleneñ külägäse.
39 yäş’lek ir -at Süriyädä berqayçan säyäsät belän şöğıl’länmäwe, tuğannarı belän bergä kön kürgän ğadi säwdägär buluına ant itä.
Ul Dimäşq’kä qısqa ğına êş säfäre waqıtında totqarlanğan.
“Böten ömetlär betkän mizgellär bula”,- di saqalı häm çäçläre qısqa itep kiselgän Möxämmäd.
“Soñğa taba min ülergä genä teli idem. Bezne üterülären kötä idem. Üzemçä bäxetle idem, çönki bu barlıq ğazaplawlar betäçäk digän süz ide”,-di Möxämmäd.
Başqalaga barğanda anı êläkterüçelär – Äsäd xökümäteneñ bar närsägä köçe citkän küzläw oyışması agentları.
Anı tabib dustı belän bergä alıp kitälär.
“Bu 5,5 ay êlek buldı”, – di Möxämmäd.
Ul üzen nigä qulğa aluların belmi.
Qulları boğawlangan häm küzläre bäylängän Möxämmädne Dimäşq’neñ Mazzeh cirlegendäge qulğa alu üzägenä alıp kilälär häm menä monda qıynawlar başlana.
Qullarınnan asıp quydılar
Berençe berniçä kön anı qullarınnan asqannar, ayaqları cirgä timägän. Annan soñ anı beraz töşergännär.
Möxämmädne qıynağannar häm aşarğa birmägännär. Barı tik gvardinnar belän genä aralaşqan.
“Abıyımnıñ ğıys’yançılarğa quşıluın tanırğa mäcbür ittelär,” – di ul.
“Abıyım Sarmadada xäyriyä oyışması êşlätüçe êşmäkär buluına qaramastan, min alar işetergä telägännärne äyttem”.
Ul üzeneñ yaqınnarı aldında cäberlängän xatın-qzlar häm balalarnıñ özgälängän tawışların da işetä.
Ber aydan soñ Möxämmäd xärbi küzläw oyışmasına tapşırıla.
Alar da monnan soñ anıñ barı tik ber nomerı ğına buluın äytälär.
Anı yaqınça 2 metr ozınlığında häm 1,2 metr kiñlegendä tar kamerağa yabalar. Berdänber yaqtılıq çığanağı tüşämdäge täräzä bula.
Kamerada êlektr häm su bulmıy. Bädräf kiräk bulğanda saqçılar anı yalanğaç häm başın asqa iderep bädräfkä alıp barğannar.
Aña üterü belän yanıylar. “Sarıq kebek buğazıñnı kisäçäklär. Yuğıysä ayaqlarıñnan asuların teliseñme?” dip mısqıllıylar.
Soñğı könnärdä Möxämmäd tışta närsälar bulğanın, Äsäd köçläre tankların taşlap kitüen, rejimğa qarşı köçlärneñ tön’yaqtan 11 kön däwamında bik tiz alğa taba baruın belmi.
”Üzgärde”
”Ber tönne bezne kameralardan çığardılar häm koridorğa tezdelär, ber-berebezgä bäylädelär. 14 totqınnan torğan 2 rät. Bez berençe tapqır ber-berebezne kürdek häm üläbez dip uyladıq”,- di Möxämmäd.
Anda ber säğat’ çaması kötkännän soñ qabat kameralarğa yabalar.
“Min awırıym, bädräfkä barırğa kiräk” didem, läkin berkem dä kilmäde”,- dip añlata Möxämmäd.
“Annarı bez boralaqlarnıñ töşep utıru häm kütärelep kitü tawışların işettek. Monda êşläwçelärne alıp kitälär dip uyladıq”.
Berniçä säğat’tän soñ kamera işeklären cimerälär häm rejimğa qarşı köçlär alarnı azat itälär.
“Suğışçılarnı kürdem häm töş küräm dip uyladım”,-di Möxämmäd.
Möxämmäd bolarnı añlatqanda 75 yäş’lek änise dä anıñ yanına utırdı. Ul ulınnan küzlären almadı.
Aña beräw dä ulınıñ qulğa alınuın äytmi. Ul tik torğanda yuğala. Xalıqara Qızıl Xaç komitetı Süriyädä 35000nän artıq xäbärsez yuğalu oçrağınıñ dokumentlaştırıluın belderä.
Küplärdän ayırmalı bularaq Möxämmäd bäxetle ide. Çönki ul kire qayttı.
“Läkin ul üzgärde”,- di änise Fatıyma Abd al-Gani. “Ul minen ulım tügel kebek”,- dip özgälänä ana.
“Alar cawapqa tartılırlar dip ömetlänäm”,- di Möxämmäd anı äsirlektä totuçılar öçen. Ul alarnıñ öçesen tanıy aluına ışana.
