Pakistan borykający się z problemami finansowymi oraz Rosja dotknięta sankcjami zawarły umowę na wymianę towarów, która nie wymaga użycia pieniędzy.

Oba kraje niedawno podpisały przełomowe porozumienie, w ramach którego rosyjska firma Astarta-Agrotrading dostarczy 20 000 ton ciecierzycy w zamian za taką samą ilość ryżu od pakistańskiej firmy Meskay & Femtee Trading Company. Wśród innych produktów znajdą się również soczewica z Rosji w zamian za pakistańskie mandarynki i ziemniaki.

„Istnieje ogromny potencjał na zwiększenie handlu między naszymi krajami, a dzisiejszy dzień oznacza początek nowych dwustronnych relacji z Rosją,” ogłosił pakistański Minister do Spraw Prywatyzacji Abdul Aleem Khan podczas forum handlu i inwestycji Pakistan-Rosja.

W obliczu rosnącej globalnej kontroli i ograniczeń w transakcjach finansowych związanych z wojną na Ukrainie, handel z Pakistanem daje Moskwie możliwość obejścia sankcji.

Dla Pakistanu umowa ta stanowi ulgę w obliczu trudnej sytuacji gospodarczej. Islamabad stara się uniknąć nadmiernej presji na swoje rezerwy walutowe i postrzega wymianę barterową z Rosją jako korzystne rozwiązanie umożliwiające kontynuację handlu.

Porozumienie to niesie ze sobą zarówno korzyści, jak i wyzwania, a także może stanowić przykład dla innych państw zmagających się z podobnymi sankcjami lub problemami finansowymi.

Korzyści

Z pozytywnej strony, współpraca ta otwiera nowe możliwości dla dziesiątek pakistańskich firm, które chcą rozwijać handel z Rosją. Przed zawarciem tej umowy handel między tymi krajami odbywał się w stopniu minimalnym. Kluczowe sektory eksportowe Pakistanu, takie jak tekstylia, skóra, logistyka czy turystyka, wcześniej nie miały punktu wyjścia do tworzenia odpornych na sankcje porozumień handlowych z Moskwą.

Umowa Astarta-Meskay daje szansę na rozwój handlu bez konieczności korzystania z międzynarodowych kanałów bankowych, co pozwala pakistańskim firmom z sektora technologii rolniczej wymieniać produkty bez obaw o naruszenie zachodnich sankcji.

Gwałtowne spowolnienie gospodarcze ograniczyło zdolności Pakistanu do generowania dochodów, co wpłynęło na możliwości opłacania towarów importowanych. Przyczyną tego były utrzymujące się napięcia polityczne, rosnąca inflacja i wzrastający stosunek długu do PKB.

Islamabad planuje zwiększyć dwustronny handel z Rosją do 4 miliardów dolarów w ciągu najbliższych pięciu lat. Ma się on opierać o produkty rolne bez nadmiernego obciążania rezerw walutowych.

Na poziomie regionalnym umowa ta może również sprzyjać szerszym interesom w zakresie rozliczeń handlowych dla obu krajów. Co istotne, Islamabad nie jest odosobnionym przypadkiem. Moskwa priorytetowo traktuje podobne schematy handlu rolnego z kluczowym partnerem handlowym - Chinami, już przedstawiła wytyczne dla firm dotyczące realizacji transakcji barterowych.

Pakistan, promując własne umowy barterowe z Afganistanem i Iranem, może czerpać z doświadczeń z Rosją, aby angażować się w inne rynki dotknięte sankcjami. Obejmuje to sposoby importu ropy naftowej, gazu ziemnego, warzyw i maszyn przemysłowych poprzez wyjście poza obecne ramy wymiany barterowej i zapewnienie odpowiedniego udziału podmiotów państwowych i prywatnych w handlu w przyszłości.

Ograniczenia

Istnieją jednak ograniczenia w rozwoju handlu barterowego między Rosją a Pakistanem. Na przykład przełomowe porozumienie ogranicza wartość handlu do produktów rolnych, podczas gdy pomijane są inne sektory.

Weźmy pod uwagę sektor energetyczny. Pakistan nie może rozszerzyć wymiany barterowej na produkty o dużej wartości, takie jak rosyjski gaz ziemny (LNG). Krajowi producenci zmagają się z ogromnym kryzysem energetycznym i brakuje im produktów eksportowych, które spełniałyby rosyjskie wymagania.

Po drugie, dopóki Pakistan polega na rosyjskiej logistyce i dostawach z sektora spożywczego, jest mało prawdopodobne aby handel barterowy przyniosił wzajemne korzyści.

Ponadto, lekcje z Handlu Barterowego B2B Pakistanu z 2023 roku ukazują potencjalne ograniczenia.

Mimo, że ramy handlowe dla Iranu, Afganistanu i Rosji zostały ustalone, Pakistan, wciąż ma trudności z przekonaniem rosyjskich firm do współpracy. Czas pokaże, w jakim stopniu nowa umowa okaże się być korzystna dla eksportu Pakistanu w przyszłości.

,,Ostatecznie, mówiąc o historycznej umowie barterową Pakistanu z Rosją , możliwości przeważają nad kosztami”

Jasne jest, że priorytety polityczne muszą koncentrować się na wzroście wartości eksportu. W końcu ponad 60 pakistańskich firm chce pogłębić handel barterowy z Rosją, ale ich eksport o wartości 500 milionów dolarów nie jest konkurencyjny.

Na przykład indyjskie firmy w sektorach energetycznym, produkcyjnym i nawozowym mają potencjał zwiększyć handel indyjsko-rosyjski do 300 miliardów dolarów. Dlatego umowa rolna stanowi rzadką okazję dla Pakistanu do inwestowania w bazę eksportową sektora rolno-spożywczego i włączania większej liczby firm do współpracy.

Współpraca z Rosją w zakresie zaawansowanych technologii rolniczych mogłaby zaoferować szereg rozwiązań. Na przykład Pakistan mógłby skorzystać z rosyjskiego wsparcia w zakresie mechanizacji rolnictwa i transferów innych innowacyjnych technologii, aby zwiększyć produkcję upraw. W konsekwencji, mogłoby to pozytywnie wpłynąć na eksport w krótkim okresie czasu, mogłoby też pomóc w poszerzeniu koszyka produktów rolnych wymienianych w ramach współpracy. 

Ostatecznie mówiąc o historycznej umowie Pakistanu z Rosją, możliwości przeważają nad kosztami. Pomimo, że jej wpływ na rozszerzenie wymiany handlowej może być ograniczony, umowa ma potencjał. Może ona również przyczynić się do wymiany różnych towarów z innymi gospodarkami dotkniętymi sankcjami, w tym z Iranem i Afganistanem.