Minął rok od wydania przez Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) środków tymczasowych, nakazujących Izraelowi zapewnienie ochrony praw Palestyńczyków w Gazie i zapobieganie aktom ludobójstwa.

Pomimo tego prawnie wiążącego nakazu, Izrael nie podjął znaczących kroków w celu rozwiązania pogarszającego się kryzysu humanitarnego przez miniony rok aż do zawarcia umowy o zawieszeniu broni. Zamiast tego warunki pogorszyły się, jak wykazała nowa ankieta 35 organizacji humanitarnych działających na terenie Gazy.

Ankieta, przeprowadzona przez kilka dużych organizacji pozarządowych, w tym Oxfam, Islamic Relief, Lekarze Świata i ActionAid, wskazuje na systematyczne ograniczenia i odmowy pomocy, niezbędnych dostaw i usług, zarówno do Gazy, jak i wewnątrz Gazy, od wyroku MTS z 26 stycznia 2024 roku.

W związku z przerwą w działaniach wojennych, która umożliwiła przepływ pomocy, agencje wezwały do pociągnięcia do odpowiedzialności, aby zapobiec powtórzeniu się aktów zaniedbania i bezkarności.

„Teraz, gdy pomoc dociera do Gazy, nadchodzące tygodnie będą kluczowe, ale trudne, biorąc pod uwagę poziom zniszczeń, jakie Izrael spowodował w Gazie, oraz prawie całkowite zniszczenie infrastruktury humanitarnej i zdolności operacyjnych” – powiedział dr Jean-Francois Corty, prezes Lekarzy Świata.

Umowa o zawieszeniu broni w Gazie weszła w życie 19 stycznia, zawieszając ludobójczą wojnę Izraela, która zabiła ponad 47 300 Palestyńczyków, z których większość to kobiety i dzieci. W wynniku działań wojennych od 7 października 2023 roku. liczba rannych to ponad 111 400 osób.

Setki tysięcy uchodźców zaczęły wracać do północnej Gazy na mocy umowy o zawarciu broni i wymiany więźniów między palestyńską grupą Hamas a Izraelem.

W przeprowadzonej ankiecie, co miało miejsce przed przerwą w działaniach wojennych, w dniach od 2 do 14 stycznia 2025 roku, organizacje pomocowe międzynarodowe i krajowe podzieliły się swoimi doświadczeniami w dostarczaniu pomocy humanitarnej i usług w Strefie Gazy od dnia wydania wyroku MTS z 26 stycznia 2024 roku do 9 stycznia 2025 roku.

Kluczowe ustalenia:

• 89% respondentów poinformowało, że działania Izraela w zakresie dostarczania pomocy pogorszyły się od wyroku MTS.

• 93% stwierdziło, że warunki humanitarne dla Palestyńczyków otrzymujących pomoc pogorszyły się.

• 100% agencji dostarczających pomoc humanitarną do Gazy stwierdziło, że procedury Izraela były nieskuteczne, celowo blokujące lub niewystarczające, aby zaspokoić pilne potrzeby.

• 95% agencji pomocowych dostarczających pomoc w Gazie napotkało regularne opóźnienia, niektóre z nich doświadczyły opóźnień trwających ponad dwa miesiące.

• Niezbędne artykuły, takie jak środki ochrony osobistej (PPE), materiały zimowe, mobilne kuchnie, zestawy higieniczne, żywność i materiały edukacyjne, zostały odmówione na mocy polityki Izraela dotyczącej „podwójnego zastosowania”, która twierdzi, że te przedmioty mogą zostać przekierowane do użytku wojskowego.

„Ważne jest ocenienie wcześniejszych porażek, nawet w trakcie zawieszenia broni. Bez odpowiedzialności i zobowiązania do ochrony operacji humanitarnych, ryzykujemy powtórzenie tych samych cykli bezkarności i zaniedbania, pozostawiając miliony ludzi bez nadziei na lepszą przyszłość” – powiedziała Bushra Khalidi z Oxfam.

„Jak pokazuje ankieta, Izrael całkowicie zawiódł w kontekście poprawy warunków humanitarnych, lekceważąc prawo międzynarodowe, jednocześnie systematycznie uniemożliwiając dotarcie pomocy ratującej życie” – powiedziała Khalidi.

Badanie wykazało również poważne wyzwania, z jakimi borykają się pracownicy organizacji pomocowych w Strefie Gazy, ponieważ Izrael systematycznie atakuje infrastrukturę humanitarną i personel.

Ataki na pracowników humanitarnych:

• 94% pracowników pomocowych, którzy brali udział w badaniu, zostało przymusowo przesiedlonych co najmniej raz, w tym wielu kilkukrotnie.

• Od wydania wyroku MTS - 72% agencji pomocowych zgłosiło, że ich obiekty zostały uszkodzone w wyniku izraelskich ataków powietrznych lub lądowych, w tym kilka centrów medycznych prowadzonych przez organizacje pozarządowe i przynajmniej siedem biur w Gazie.

• 93% organizacji musiało przenieść swoje operacje co najmniej raz w wyniku izraelskich ofensyw wojskowych i nakazów przymusowego wysiedlenia, a wiele z nich doświadczyło powtarzających się relokacji.

Raport krytykuje również państwa trzecie za niewywiązywanie się z obowiązków zapobiegania zbrodniom przeciwko ludzkości, w tym ludobójstwu.

Niektóre państwa nadal dostarczają broń i wsparcie polityczne Izraelowi, jednocześnie powstrzymując się od potępiania lub podejmowania znaczących kroków w celu zatrzymania naruszeń.

Grupy humanitarne zaapelowały o stały, nieograniczony dostęp do pomocy i pilną międzynarodową interwencję w celu podjęcia działań w związku z ciągłymi naruszeniami prawa międzynarodowego przez Izrael.

„Kluczowe jest, aby dostęp do pomocy humanitarnej był nie tylko natychmiastowy, ale także trwały i niezakłócony. Prawa Palestyńczyków w Gazie muszą być chronione przed aktami ludobójstwa, a Izrael musi ponieść odpowiedzialność za swoje ciągłe naruszenia prawa międzynarodowego” – mówi Riham Jafari, koordynator ds. komunikacji i rzecznictwa w organizacji ActionAid na terytoriach palestyńskich.

„Bez znaczącej odpowiedzialności cierpienie tylko się pogłębi, a droga do sprawiedliwości i pokoju pozostanie zablokowana” - dodał.