Laungan “MAGA” (Make America Great Again) Presiden Amerika Syarikat Donald Trump telah berubah daripada slogan kempen yang menarik perhatian pengundi Amerika kepada satu petunjuk yang membimbing ekonomi terbesar dunia itu ke arah “persimpangan jalan”, seperti yang disifatkan penyokong tegar beliau, Elon Musk.

Perjalanan pentadbiran Trump dalam arah ini, dengan pengumuman agresif, termasuk perintah eksekutif untuk membeku bantuan asing selama 90 hari, telah menimbulkan pelbagai reaksi terhadap perubahan paradigma ini dalam pembentukan dasar, dengan kesannya dirasai di seluruh dunia.

Namun, tidak semua orang marah dengan idea pentadbiran baharu AS yang ingin mengubah haluan dalam dasar luar dan ekonominya.

Bekas Presiden Kenya, Uhuru Kenyatta, menggesa Afrika untuk menganggap langkah Trump sebagai “peringatan”, sambil menolak anggapan bahawa langkah Amerika akan menyebabkan benua itu terbiar tanpa sokongan.

“Saya melihat ada orang menangis baru ini, ‘Oh! Saya tidak tahu… Trump kata dia tidak akan beri kita duit lagi.’ Kenapa menangis? Itu bukan kerajaan anda. Itu bukan negara anda,” kata Kenyatta di Sidang Kemuncak Keselamatan Kesihatan Global Wilayah Afrika Timur di Mombasa pada 28 Januari.

Model berdikari

Afrika memiliki kekayaan sumber asli yang boleh dimanfaatkan, cukup untuk negara itu berdikari dan mengurangkan kebergantungan kepada bantuan asing.

Laporan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) pada 2019 menyatakan bahawa Afrika mempunyai kira-kira 30% rizab mineral dunia, 12% minyak dan 8% rizab gas asli.

Benua ini juga menjadi gudang simpanan sekitar 40% emas dunia dan hampir 90% kromium serta platinum.

Laporan tersebut menyebut petroleum dan arang batu sebagai mineral yang paling banyak ditemui di 22 daripada 54 negara di Afrika.

Pada 2019, Nigeria menghasilkan kebanyakan petroleum di benua ini (25%), diikuti Angola (17%) dan Algeria (16%). Sektor pertanian, yang menyediakan pekerjaan kepada sebahagian besar penduduk, juga mempunyai potensi besar.

Pakar telah lama menyatakan bahawa pengurusan dan pengeluaran sumber asli secara mampan boleh membantu negara-negara Afrika menjana pendapatan yang besar, sekali gus mewujudkan peluang pekerjaan dan merangsang pertumbuhan ekonomi.

Strategi untuk memanfaatkan mekanisme pembiayaan dalaman boleh menyokong matlamat pembangunan ini dan membantu negara-negara di benua itu membebaskan diri daripada kitaran hutang dan kemunduran.

Menurut Bank Dunia, Kawasan Perdagangan Bebas Benua Afrika (AfCFTA) menawarkan peluang besar kepada negara-negara di benua itu untuk “mengeluarkan 30 juta orang daripada kemiskinan tegar dan meningkatkan pendapatan 68 juta orang lain yang hidup dengan kurang daripada $5.50 sehari.”

Dengan pelaksanaan AfCFTA, langkah pemudahcaraan perdagangan yang mengurangkan kerenah birokrasi dan memudahkan prosedur kastam sahaja boleh menjana $292 bilion daripada $450 bilion potensi peningkatan pendapatan.

‘Pentadbir cukai yang baik’

Jadi, apakah maksud perubahan radikal pembiayaan pentadbiran Trump ini sehingga Afrika dan seluruh dunia belajar untuk berdikari tanpa bergantung kepadanya?

Dalam taklimat pertamanya, setiausaha akhbar White House, Karoline Leavitt, berkata rancangan Trump untuk menghentikan sementara pembiayaan berbilion dolar dari AS adalah semata-mata untuk menjadi “pentadbir cukai yang baik.”

Langkah ini berpotensi memotong bantuan bernilai berbilion dolar yang menyelamatkan nyawa di seluruh dunia. Pada 2023, AS kekal sebagai penderma tunggal terbesar di peringkat global, menyalurkan bantuan sebanyak $72 bilion.

Ketua PBB Antonio Guterres baru-baru ini menyeru agar “pengecualian tambahan dipertimbangkan untuk memastikan kelangsungan pelaksanaan aktiviti pembangunan dan kemanusiaan penting bagi komuniti paling terdedah di seluruh dunia.”

“Kehidupan dan mata pencarian bergantung kepada sokongan ini,” kata jurucakap Guterres, Stephane Dujarric, kepada para wartawan.

Namun, bekas Presiden Kenya, Kenyatta, percaya bahawa Trump berhak melindungi kepentingan AS.

“Tiada siapa yang akan terus menghulurkan tangan untuk memberi kepada anda. Sudah tiba masanya untuk kita menggunakan sumber kita untuk perkara yang betul,” kata Kenyatta di sidang kemuncak di Mombasa.

Halangan perundangan

Beberapa perintah eksekutif Trump menghadapi masalah perundangan. Seorang hakim AS telah menghalang perintah untuk membekukan pembiayaan bagi pelbagai program persekutuan hanya beberapa minit sebelum arahan itu dijadualkan berkuat kuasa.

Namun begitu, pegawai dalam pentadbiran baharu menegaskan bahawa pembekuan tersebut adalah perlu untuk memastikan semua pembiayaan selaras dengan keutamaan Trump untuk AS.

Pakar memerhati bahawa Trump 2.0 kedengaran hampir sama seperti penggal pertamanya — kecuali kali ini beliau mempunyai kelebihan pengalaman dan dikelilingi pasukan yang telah bertahun-tahun merancang untuk kepulangannya ke Rumah Putih.

Maka, tidak mengejutkan apabila Trump melancarkan pelbagai inisiatif yang menguji batas kuasa presiden.

“Orangnya telah kembali,” kata David Monyae, profesor madya di Universiti Johannesburg, kepada TRT Afrika.

“Itu memerlukan dunia untuk sentiasa berwaspada dalam bidang utama dan strategik.”

Penganalisis Republikan Whit Ayres yakin bahawa “ini adalah pentadbiran yang jauh lebih aktif dan agresif berbanding kali pertama.”

“Ia satu serangan inisiatif dan perintah eksekutif yang luar biasa, dengan komen yang menarik perhatian dunia. Ia benar-benar seperti puting beliung,” katanya mengenai beberapa minggu pertama penggal kedua Trump.

Walaupun penuh dengan perubahan pantas, beberapa penganalisis mencadangkan bahawa dasar America-first Trump sarat dengan pengajaran.

Pan-Afrikanis Momodou Taal, penulis The Malcolm Effect Revisited, berkata pemimpin Afrika juga harus memulakan agenda “Africa-first”, mengambil inspirasi daripada hala tuju AS.

“Pemimpin Afrika boleh belajar daripada ini. Model proteksionis yang kita lihat sepanjang sejarah mempunyai kaitan rapat dengan pembangunan,” kata Taal kepada TRT Afrika.

“Anda akan sedar bahawa kapitalisme pasaran bebas tidak boleh berjaya tanpa campur tangan kerajaan. Oleh itu, dasar proteksionis akan diperlukan jika kita mahu membangunkan benua ini.”

SUMBER: TRT WORLD