سال 2024 سالی از درگیری های شدید در بسیاری از مناطق بود که در مقایسه با سال 2023 افزایش چشمگیر 30% مرگ و میر داشت.

با نزدیک شدن به پایان سال، حملات خشونت آمیز اسرائیل علیه فلسطینی‌ها در غزه و کرانه باختری اشغال شده ادامه دارد. در همین حال، هیچ نشانه‌ای از آتش‌بس دیده نمی‌شود. چه رسد به حل‌وفصل شدن درگیری بین اوکراین و روسیه.

خونریزی در غزه و کرانه باختری اشغال شده به سطح بی سابقه‌ای رسیده است. بیش از 35 هزار فلسطینی در سال 2024 جان خود را از دست دادند و این سال مرگبارترین سال ریکارد شده از زمان اشغال اسرائیل و تجاوز صهیونیستی در سال 1948 است. اوکراین، از سوی دیگر، یکی از خونین ترین صفحات تاریخ را با 67 هزار مرگ از هر دو طرف تجربه کرد.

در لبنان، یک آتش بس شکننده 60 روزه بین حزب الله و اسرائیل که در اواخر نوامبر آغاز شد، همچنان پابرجا است. اما نزدیک به چهار هزار لبنانی در طول سال جان خود را از دست داده‌اند و دولت نتانیاهو بارها این آتش بس را به دلایل مختلف نقض کرده است.

سوریه در اواخر نوامبر زمانیکه نیروهای مخالف بشکل غیرمنتظره رژیم اسد را در یک عملیات شدید 11 روزه سرنگون کردند، یک نقطه عطف خیره کننده را تجربه کرد. از آن زمان، کشور با وجود تاریخ طولانی سرکوب بعثی‌ها به طور قابل توجهی آرام باقی مانده است.

نظر به پروژه معلومات موقعیت و رویداد منازعه مسلحانه (ACLED)، سال 2024 در کُل به عنوان یک سال خونین ثبت شد که در مجموع 233 هزار نفر جان خود را از دست دادند. این رقم در مقایسه با سال 2023 حدود 30 فیصد افزایش را نشان می‌دهد. اعمال خشونت از سال 2019 دو برابر شده است و از هر هشت نفر در جهان یک نفر درگیری را تجربه می‌کند. به اساس ACLED، این خشونت در فلسطین شدیدتر از مناطق دیگر بوده است.

حمله به غزه

سال 2024 به عنوان وحشتناک ترین فصل درد و رنج مردم فلسطین در تاریخ ثبت شد و تاریخ بیش از یک قرن ظلم و قتل عام صهیونیستی را تحت الشعاع قرار داد. در این اقلیم خشونت بی وقفه، زمانیکه حماس و اسرائیل به مذاکرات در قطر برای میانجیگری آتش بس پیوستند، یک درخشش امید ظهور کرد.

هفته گذشته، وزیر دفاع اسرائیل، یسرائیل کاتز مرحله فعلی مذاکرات را از زمان توافق نوامبر 2023 که شاهد تعویض بیش از 100 گروگان اسرائیلی با زندانیان فلسطینی بود، به عنوان "نزدیکترین مرحله‌ای که ما به توافق گروگان گیری رسیده ایم" توصیف کرد.

با وجود این تحولات، تحلیلگران همچنان در مورد پایان یافتن اشغال غزه توسط اسرائیل تردید دارند. به اساس یک گزارش اخیر نیویارک تایمز، اسرائیل 19 پایگاه نظامی را در ساحه مدیترانه ایجاد کرده است. علاوه بر این، نیروهای اسرائیلی به طور موثر بخش شمالی و جنوبی غزه را از هم جدا کردند و یک ساختار بزرگ نظامی را در مرکز ایجاد کردند.

پروفیسور فلسطینی، نویسنده و تحلیلگر سیاسی، کامل حوّاش حضور نظامی در حال گسترش اسرائیل را به عنوان نشانه‌ای از "اشغال طولانی مدت" تفسیر می‌کند. او با جلب توجه به حمایتی که توسط ایالات متحده و غرب به تل ابیب داده شده به TRT World گفت: اسرائیل هیچ بخشی از غزه را ترک نخواهد کرد، چه کسی آنها را از آنجا بیرون خواهد کرد؟

بلافاصله بعد از اکتوبر، رهبران اسرائیل اظهارات کردند که هدف آنها اخراج کامل فلسطینی‌ها از غزه است. اگرچه حواش در توصیف عملیات فعلی به عنوان یک فعالیت برای نابودی کامل دریغ میکند، اما میگوید که اسرائیل با حمایتی که از ایالات متحده و انگلستان دریافت کرده "به سرعت درک کرد که آنها میتواند هر چیزی را انجام دهد".

از اکتوبر 2023، طی حملات اسرائیل بیش از 45 هزار فلسطینی از جمله 14 هزار و 500 کودک را کشته و بیش از 106 هزار نفر زخمی شده است. کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف در یک پست در شبکه اجتماعی گفت: تمام 1.1 میلیون کودک در غزه به محافظت و حمایت از صحت روانی فوری نیاز دارند.

جنگ اوکراین

سال 2024 شاهد یک دوره بسیار خونین درگیری بین روسیه و اوکراین بود. در حالیکه نیروهای روسی پیشرفت‌های قابل توجهی در شرق اوکراین داشته‌اند و بر کیف برتری ایجاد کرده‌اند، دولت ولودیمیر زلنسکی در پاسخ به حملات شدید مسکو یک ضد حمله غیرمنتظره را آغاز کرده و بخش‌هایی از منطقه کورسک روسیه را اشغال کرده است.

به اساس معلومات وزارت دفاع روسیه، در سال 2024 نیروهای مسکو در مجموع حدود 4,500 کیلومتر مربع خاک اوکراین را تصرف کردند و به طور میانگین 30 کیلومتر مربع در روز پیشروی کردند. اخیراً، نیروهای روسی کنترل خود را بر مناطق مهم تثبیت کرده و به شهر استراتژیک پوکروفسک در شرق اوکراین نزدیک شده‌اند.

هفته گذشته یک تحول دراماتیک در مسکو رخ داد. در انفجار در نزدیکی کرملین، ایگور کیریلوف، جنرال ارشد روسی که ریاست واحد رادیولوژیکی، کیمیاوی و بیولوژیکی روسیه را به عهده داشت، کشته شد. اوکراین مسئولیت این حمله را به عهده گرفت.

به گفته سرگئی مارکوف، دانشمند علوم سیاسی روسی و مشاور سابق ولادیمیر پوتین، کریلوف نه تنها از سوی اوکراین، بلکه از سوی ایالات متحده نیز مورد هدف قرار گرفت. مارکوف با جلب توجه به کمپین کریلوف علیه فعالیت‌های شیمیایی و بیولوژیکی ایالات متحده در اوکراین، به TRT World گفت: این انتقام آمریکایی‌ها از او بود.

کریلوف در سخنرانی خود در سال 2022 فعالیت پنتاگون در اوکراین را «جبهه‌ای برای تحقیقات غیرقانونی نظامی و بیولوژیکی» توصیف و اعضای حزب دموکرات امریکا را به تمویل فعالیت‌های سلاح‌های بیولوژیکی در اوکراین متهم کرد. کیریلوف با اشاره به یک پیمانکار پنتاگون به نام میتابیوتا که توسط صندوق سرمایه گذاری هانتر بایدن حمایت می‌شود، گفت: این یکی از پیمانکاران کلیدی پنتاگون است.

اوکراین کریلوف را به استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه جمعیت خود متهم کرد.

سال 2024 همچنان شاهد یک عملیات بزرگ فرامرزی علیه ساحه کورسک از سوی اوکراین بود. وال استریت ژورنال این عملیات را به عنوان "نخستین حمله و اشغال از سوی نیروهای خارجی به خاک روسیه بعد از جنگ جهانی دوم" توصیف کرد. این عملیات برای نشان دادن ظرفیت مقاومت کی یف و تاکید بر نیاز به حمایت دوامدار نظامی غرب انجام شد.

از یک دید تاریخی، کورسک که بزرگترین نبرد زرهی میان آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی در جریان جنگ جهانی دوم در آن صورت گرفت، بار دیگر در سال 2024 به میدان نبرد نمادین مبدل شد. با این عملیات، دولت زلنسکی پیام روشنی به کشورهای ناتو فرستاد: اوکراین همچنان به مقاومت ادامه می‌دهد و مستحق افزایش حمایت تسلیحاتی است.

حملات اسرائیل به لبنان

در سال 2024، تجاوز اسرائیل تنها به غزه محدود نشده بلکه به کشور همسایه، لبنان نیز گسترش یافته است. لبنان همچنان از دهه‌ها تهاجم و حملات فرامرزی تل ابیب رنج می‌برد.

حملات اسرائیل بر لبنان در ماه سپتامبر آغاز شد. اسرائیل با استفاده از مواد منفجره و رادیو به عنوان یک تاکتیک مخفی، بسیاری را کشته و هزاران نفر را زخمی کرد. ماه گذشته، نخست وزیر بنیامین نتانیاهو اذعان کرد که اسرائیل در پشت پرده این حملات مرگبار قرار دارد.

در اواخر سپتمبر، اسرائیل حملات هوایی را با هدف قرار دادن رهبران حزب الله و شخصیت‌های ارشد سیاسی در لبنان آغاز کرد. در این حملات حسن نصرالله، رهبر دیرینه حزب الله در یک حمله اسرائیل کشته شد. هاشم صفی الدین، رهبر ارشد حزب الله که انتظار میرفت جانشین نصرالله شود نیز در اوایل اکتوبر کشته شد.

در اکتوبر، نیروهای زمینی اسرائیل وارد لبنان شدند. این نخستین حمله زمینی اسرائیل به لبنان از زمان درگیری نظامی حزب الله-تل ابیب در سال 2006 بود و نشان دهنده ششمین حمله اسرائیل به کشور کوچک شرقی مدیترانه بود. اشغال و حملات اسرائیل منجر به کشته شدن هزاران لبنانی و زخمی شدن بیش از 16 هزار نفر شده است.

در ۲۷ نوامبر، حزب‌الله و اسرائیل به توافق آتش‌بس رسیدند که در آن هر دو طرف خود را پیروز اعلام کردند. اما، به گفته مقامات لبنانی، نیروهای اسرائیلی این آتش بس شکننده را بیش از 200 بار نقض کرده‌اند.

پایان رژیم اسد

سال 2024 با وجود درگیری‌های خونینی که در طول سال رخ داد، پایان رژیم بعث و حکومت بشار اسد در سوریه را به ارمغان آورد. رژیم بشار اسد طی سیزده سال جنگ وحشیانه داخلی از طریق سرکوب و خشونت خود، باعث مرگ بیش از 500 هزار نفر و آوارگی تقریباً نیمی از جمعیت کشور شده است.

در جنگ داخلی طولانی که با بهار عربی در سال 2011 آغاز شد، گروه های مخالف مسلح دولت که علیه رژیم بشار اسد در حمایت روسیه و ایران می جنگیدند، هرگز به طور کامل پیروزی خود را اعلام کرده نتوانسته بودند. در عوض، آنها از حملات رژیم فرار به ولایت ادلب در شمال غربی سوریه عقب نشینی کردند.

در پایان نوامبر، گروه های مخالف به رهبری حیات تحریر الشام با یک حمله غافلگیرانه علیه رژیم یک جنگ راه‌اندازی کردند. این عملیات به سرعت در حال پیشروی در شمال سوریه منجر به تصرف حلب، یکی از بزرگترین و تاریخی ترین شهرهای این کشور شد. بعد از آن شهر حماه که مدت طولانی مرکز احساسات ضد رژیم بود، همچنان تحت کنترول مخالفان قرار گرفت. حماه از دهه 1960 تاکنون هدف حاکمیت ظالمانه خانواده اسد بوده است.

تصرف سریع شهرهایی مانند حلب و حماه که در جریان جنگ داخلی تحت کنترل مخالفین قرار نگرفته بودند، نشانه فروپاشی رژیم بشار اسد بود. در هشتم دسامبر، گروه‌های مخالف بدون اینکه با هیچ مقاومتی روبرو شوند، وارد دمشق پایتخت باستانی سوریه شدند. ارتش رژیم ناپدید شد و بشار اسد با خانواده‌اش به مسکو فرار کرد.

در پی فروپاشی نظام، گروه‌های مخالف حکومت موقت تشکیل دادند. این دولت توسط نخست وزیر جدید، محمد البشیر، و رهبر حیات تحریر شام، احمد الشرع رهبری می‌شد. تا این لحظه، این انتقال تا حدی زیادی صلح آمیز بوده است و یک درخشش امید را به یک ملت خسته از جنگ ارائه می‌کند.

عمر الحریری ژورنالیست سوریایی مستقر در درعا به TRT World گفت: این پیامی به همه مردم مظلوم و انقلابیون در سراسر جهان است: حقیقت پیروز خواهد شد و مردم با وجود همه بی عدالتی ها و خونریزی ها پیروز خواهند شد. او افزود: امید خود را از دست ندهید.

منازعات دیگر: سودان و میانمار

با وجود پایان جنگ خونین داخلی در سوریه در سال 2024، دیگر منازعات در سراسر جهان که تلفات بالایی را در پی داشته، هنوز هم دور از راه حل نهایی است.

سودان با یک جنگ داخلی بیست ماهه صحنه یکی از بزرگترین بحران‌های بیجاشدگی در جهان بوده است. این منازعه میان نیروهای نظامی و یک گروه شبه نظامی در سودان، 30 فیصد از جمعیت این کشور را از خانه‌های‌شان آواره کرده است. برعلاوه، تشدید بحران‌های قحطی میلیون‌ها نفر را متاثر ساخته و این در حالی است که بیشتر از 24,000 نفر در این درگیری‌ها کشته شده‌اند.

میانمار یک سال را با افزایش خشونت تحت حاکمیت حکومت نظامی به پایان رساند. همزمان با افزایش درگیری‌ها میان رژیم نظامی و نیروهای مخالف دولت، دادگاه بین‌المللی جزایی حکم بازداشت رهبر ارشد نظامی این کشور را صادر کرده است. اما، این قدم، به دور از آرام کردن تنش در کشور، منازعات را بیشتر دامن زد.