Каспиското Море, најголемото внатрешно водно тело во светот, е во опасност. Ова древно море, кое со векови поддржувало живот, трговија и разновидни екосистеми, сега исчезнува.

Се протега низ пет земји - Казахстан, Русија, Туркменистан, Азербејџан и Иран, а во последниве години водата е повлечена за половина метар. Експертите предупредуваат дека ова не е само сезонска промена; туку криза која е закана иднината на целиот регион.

Шефот на иранскиот Центар за истражување на водите, Мохамад Реза Кавианпур, ги потврди загрижувачките трендови. Само во последната година нивото на водата опаднало за 25 сантиметри, а прогнозите укажуваат дека работите ќе се влошат. Причината? Глобалното затоплување.

Повеќе од 190 милијарди кубни метри вода веќе испариле од Каспиското Море. И ова не влијае само на водата - туку и на копно. По должината на иранскиот брег, како што се повлекува водата почвата тоне и до 9 сантиметри во некои области  .

Некогаш плодните брегови на Каспиското Море се претвораат во пустина. Во иранската провинција Мазандаран се формирала сува зона од 1,5 милиони квадратни метри. Она што некогаш било плодно земјиште сега се суши. Ирански функционери, вклучувајќи го министерот за внатрешни работи Ахмад Вахиди, предупредија дека ако овој тренд продолжи, Каспиското Море би можело да пресуши за неколку децении. Иако постоело илјадници години би можело да исчезне за време на нашиот век.

Кризата со водата во Иран не завршува тука. Езерото Урмија, некогаш најголемото езеро на Блискиот Исток, сега е трагична приказна на еколошка катастрофа. Сателитските слики покажуваат дека останале само 4 отсто од водата. Она што некогаш било живописен екосистем сега брзо се претвора во безживотна солена рамнина.

Експертите предвидуваат дека најлошото допрва доаѓа. Се очекува сушењето на езерото да предизвика разорни солени бури кои се закана за животната средина и луѓето кои живеат во близина.

Али Баитолахи, висок ирански функционер, го посочи прстот кон Русија. Реката Волга, која обезбедува 84 отсто од водата на Каспиското Море, е премногу експлоатирана од руските брани, земјоделството и индустриските проекти. Ова сериозно влијае врз Каспиското Море. Казахстан исто така е под притисок и пристанишниот град Актау прогласи вонредна состојба поради опаѓање на нивото на водата.

Ако руските политики за управување со водите не се променат, Каспиското Море би можело да изгуби половина од својата ширина во следните 20 години. Песочните бури, кои веќе се појавуваат во Казахстан и Туркменистан, само ќе се влошуваат, влијаејќи на милиони луѓе.

Но, ова не е само еколошка катастрофа на економиите изградени околу пристаништата Туркменбаши во Туркменистан и Актау во Казахстан им се заканува колапс, а виталните водни патишта пресушуваат.

Што може да се направи за ова да запре? Во 2003 година, петте нации кои граничат со Каспиското Море ја потпишаа Техеранската конвенција за заштита на еко-системот. Но со меѓусебни обвинувања и ограничено дејствување, иднината на Каспиското Море останува неизвесна.

Експертите за животната средина се согласни, не се работи за вина на една земја. Лошото управување со водите на Иран, заедно со глобалната климатска криза, исто така одиграло улога во кризата.

Каспиското Море не е само водно тело. Тоа е живот. И заради милионите кои зависат од него, заради иднината на целиот регион, не смее да се дозволи да исчезне.

Тоа е сè за оваа епизода. Ви благодариме што слушавте, и до следниот пат, останете информирани и разберете ја важноста на водата!