راپورونه وایي چې چینایي ساینسپوهانو د Type-1 شکر د شاتګ یوه لاره موندلې ده، یوه ناروغي چې تر دې وړاندې یوازې مدیریت کېدی شوای، خو هیڅکله درملنه یې نه کېده.

دا طبي پرمختګ به احتمالاً په ټوله نړۍ کې میلیونو خلکو سره مرسته وکړي چې له یوې جدي ناروغۍ څخه، چې معمولاً په ماشوموالي کې پیل کیږي، خلاصون ومومي.

ناروغي د انسان د بدن معافیت سیسټم په غلطۍ سره په پانقراص کې د انسولین تولید کونکي حجرو باندې برید کوي ، په معده کې یوه غده چې د هاضمي انزایمونه خپروي.

که د منظم انسولین ستنو له لارې مدیریت نشي، Type-1 شکر کولی شي نورې جدي ستونزې رامنځته کړي لکه عصبي زیان، ړوندوالی، او د زړه او پښتورګو ناکامۍ.

د بېجینګ پوهنتون د څیړنیز ټیم غړو په دې وروستیو کې یوې طبي خپرونې ته وویل، یوه ښځه چې د Type-1 شکر ناروغۍ لري، د سټیم حجره څخه اخیستل شوې درملنې ستنو ترلاسه کولو له دریو میاشتو کم وخت وروسته خپله انسولین تولیدول پیل کړل. هغې د درملنې یو کال وروسته د انسولین ستنو څخه بې غمه پاتې شوه.

 Type-1 شکر څه ده؟

دا ناروغي په وینه کې د ګلوکوز یا شکر د کچې د زیاتوالي لامل کیږي. دا ځکه چې بدن نشي کولی د انسولین په نوم هورمون تولید کړي ، کوم چې د وینې ګلوکوز کنټرولوي.

د دې ناروغۍ لرونکي خلک باید هره ورځ انسولین واخلي ترڅو د خپلو وینې د ګلوکوز کچه تر کنټرول لاندې وساتي.

یو مهم ټکی: Type-1 شکر د Type-2 شکر څخه توپیر لري، کوم چې د عمر او ډیر وزن سره تړاو لري. د Type-2 شکر ډېر عام  دی او په لویانو اغیزه کوي کله چې بدن یا د انسولین په وړاندې مقاومت کوي یا کافي انسولین نه تولیدوي.

درملنه يې څه ده؟

دې پوښتنې ته لنډ (او غیر تخنیکي) ځواب: د سټیم حجرو پراختیا ده.

د بېجینګ په پیکنګ پوهنتون کې د ساینسپوهانو لخوا ترسره شوی څیړنه له یوه ناروغه څخه صحي حجرې راټولې کړې، چې دا د بدن د نسجونو جوړولو ترټولو کوچنۍ واحد ده. بیا یې په لابراتوار کې دغه حجرې د غیر تخصصي، تصادفي حجرو څخه تخصصي حجرو ته بدلې کړې چې د انسولین تولیدولو وړتیا لري.

بیا، ساینس پوهانو د نوې پرمختللې او تخصصي شوې حجرې هغه ناروغ ته واچولې چې د Type-1 شکر ناروغي یې لرله.

استیفان برنیو، د سینټرل لینکشایر پوهنتون د درمل او طبی پوهنځي د ساینسو د ښوونځي یو غړی وویل، په زړه پورې توګه، حجرو خپل انسولین په خپل ځان تولیدول پیل کړل، چې ناروغانو ته یې د وینې د شکرو کچه د دوه نیمو میاشتو وروسته د هرې ورځې انسولین ستنې پرته تنظیم کولو اجازه ورکړه.

هغه پروسه چې د حجرې د بدلون له لارې د Type-1 شکر شاتګ راولي، په پراخه توګه د سټیم حجرې درملنې په نوم یادیږي.

د سټیم حجرې څه شی دي؟

د انسان بدن د ۳۷ ټریلیون زیاتو  حجرو څخه جوړ دی. مګر دا ټولې حجرې له یوې حجرې څخه سرچینه اخلي چې معمولا د القاح شوي هګۍ په نوم پیژندل کیږي. لکه څنګه چې د انسان بدن وده کوي، دا ځانګړي حجرې یا سټیم حجرې تولیدوي.

پداسې حال کې چې ځانګړي حجرې باید په بدن کې یو ځانګړی رول ترسره کړي، د سټیم حجرې د کوم ځانګړي فعالیت کولو توان نلري.

خو همدا سټیم حجرې هغه وړتیا لري چې "د بیا پروګرام کولو" له لارې تخصصي حجرې شي، چې د انسان د بدن د اساسي ترمیم سیستم په توګه کار وکړي.

په بل عبارت، د سټیم حجرې کولی شي د اوږدې مودې لپاره ځان ویش او نوي کړي - دا ځانګړتیا یې د طبي څیړنیزو موخو لپاره ګټوره کوي.

ساینس پوهانو د لسیزو راهیسې د پارکینسن ناروغۍ، له ياد  وتلو ناروغۍ، د نخاعي زخم، د زړه ناروغۍ، شکر او مفصلونو د درملنې لپاره ځانګړي حجرو ته د سټیم حجرو بدلولو لارې چارې مطالعه کړې.

د سټیم حجرو یو له خورا خوښونکو ځانګړتیاو څخه دا ده چې دوی کولی شي په بدن کې زیانمن یا ورک شوي حجرې بدلي کړي, برنیو زیاتوي چې دا "ډیر سخت" دی چې سټیم حجرې داسې چلند وکړي لکه ځانګړي انسولین تولیدوونکې حجرې چې په پینکریاس کې اړتیا لري.

هیله مندې پایلې

څیړنه دې پایلې ته ورسیده هغه ښځینه ناروغه چې د انسولین تولیدونکي حجرې ترلاسه کړي د لیږد په ۷۵ ورځو کې "د انسولین دوامداره خپلواکي" ترلاسه کړه.

 دې زیاته کړه، په یوه کال کې، د کلینیکي معلوماتو ټولې مطالعې هدفونه پوره شول پرته له دې چې د پیوستون اړوند کومه بې نظمي څرګنده شي. د دې ناروغې وعده کوونکي پایلې ښيي چې نوري کلینیکي مطالعې اړتیا لري.

برنیو وايي چې د مطالعې پایلې "په زړه پورې ژمنې" لري او درملنه د دې وړتیا لري چې په نږدې راتلونکي کې په پراخه کچه شتون ولري، که چیرې لویې ازموینې بریالۍ ثابتې شي.

د سټیم حجرې درملنه موږ ته ښیې چې دا واقعیا د ناروغیو درملنه ممکنه وي چې له اوږدې مودې راهیسې یوازې د مدیریت وړ او لاعلاج ګڼل کیږي.