De Amerikaanse president Donald Trump heeft een verbazingwekkend en diep verontrustend voorstel gedaan: de Verenigde Staten zouden de controle over Gaza moeten overnemen en het transformeren in een 'Riviera van het Midden-Oosten'. Hij beweerde zelfs: "Iedereen met wie ik heb gesproken, vindt het geweldig dat de VS dat stuk land in bezit zou hebben." De vraag is: wie is precies die “iedereen”?
Het antwoord lijkt duidelijk wanneer je bedenkt dat Trump deze aankondiging deed terwijl hij naast niemand minder dan de Israëlische premier Benjamin Netanyahu stond, de architect van de voortdurende verwoesting in Gaza.
Om de absurditeit verder te versterken, ging Marco Rubio, Trumps minister van Buitenlandse Zaken, enthousiast naar sociale media om te tweeten: "Make Gaza Beautiful Again." Dit is een visie die Gaza niet ziet als een plek van menselijke strijd, veerkracht en geschiedenis, maar als een leeg stuk land dat wacht om "verfraaid" te worden door buitenlandse interventie, zonder rekening te houden met de miljoenen levens die het herbergt.
Gaza staat sinds 7 oktober 2023 opnieuw in de schijnwerpers. Het wordt omringd door Israël, Egypte en de Middellandse Zee. Beweging in en uit het gebied wordt streng gecontroleerd, aangezien Israël sinds 2007 een bijna volledige land-, zee- en luchtblokkade heeft opgelegd.
Dit kleine stukje land trekt al anderhalf decennium om de paar jaar de aandacht van de wereld, maar wordt ook vaak vergeten. Als je voor het eerst over Gaza leest in dit artikel, zou je kunnen denken dat het gaat over een verlaten eiland, een onbewoonbare plek, of "een land zonder volk".
In werkelijkheid is Gaza 365 vierkante kilometer groot en wonen er 2.351.000 mensen, wat het een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld maakt, met 6441 mensen per vierkante kilometer. Het is belangrijk om te onthouden dat de mensen die in Gaza wonen geen statistieken zijn, maar individuen met verhalen en herinneringen. Ze zijn gezichten, geen cijfers. Toch wordt duidelijk dat de politieke taal in de Verenigde Staten onder de nieuwe regering van Donald Trump gebaseerd zal zijn op de ontmenselijking van Gaza.
De implicaties van zijn woorden tijdens de persconferentie op 5 februari zijn enorm. Trumps voorstel is een schrijnende herinnering dat in de ogen van veel wereldleiders de mensen van Gaza—de Palestijnen—worden gereduceerd tot niet meer dan achtergrondgeluid in een geopolitiek spel.
Dit gaat niet alleen over land of politiek; het gaat over de systematische uitwissing van een volk, hun geschiedenis en hun strijd voor zelfbeschikking. Voor Trump is Gaza geen plaats van lijden en verzet—het is een kans voor rebranding. Het is een strook land die "gerepareerd" moet worden, een plek die gerenoveerd moet worden tot een "toeristische bestemming," ongeacht wie er woont of de decennia van ontberingen die ze hebben doorstaan onder een brute bezetting en blokkade.
Kolonialisme opnieuw uitgevonden
Wat Trumps retoriek onthult, is een diep verontrustende mentaliteit—een overtuiging dat Palestijnen in Gaza geen stem, geen zeggenschap en geen recht op zelfbeschikking of stemrecht hebben.
Hun huizen, hun land, hun hele bestaan worden gereduceerd tot een hulpbron voor iemand anders om te exploiteren, waardevoller dan de mensen die erop leven. Dit mag sommigen misschien verrassen, maar dit is een moderne manifestatie van kolonialisme, die doet denken aan de Manifest Destiny-doctrine in de Verenigde Staten—een overtuiging dat één natie het goddelijke recht heeft om het land van een ander te beheersen, ongeacht de mensen die er al generaties lang wonen. Het is het soort denken dat al lang de onderdrukking van inheemse volkeren heeft aangewakkerd, en het leeft voort in Trumps visie voor Gaza.
De juridische context rond dit voorstel maakt het alleen maar ernstiger. Het Internationaal Strafhof (ICC) heeft arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen Israëlische functionarissen, waaronder Netanyahu en voormalig minister van Defensie Yoav Gallant, wegens misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. Het Internationaal Gerechtshof (ICJ) heeft Israëls acties in Gaza veroordeeld als genocide.
En toch lijken Trumps woorden een gevaarlijke legitimatie te bieden voor de acties die Gaza op de rand van de afgrond hebben gebracht. Netanyahu's retoriek voegt alleen maar olie op het vuur. In een toespraak kort na 7 oktober, waarin hij Palestijnen berucht "dieren" noemde en verwees naar het bijbelse verhaal van de Amalekieten, rechtvaardigde hij geweld met religieuze ijver. "Je moet onthouden wat Amalek je heeft aangedaan," zei hij.
Dit was geen gewone verwijzing, maar in de context van oorlog kan het worden geïnterpreteerd als "genocidale intentie." Netanyahu verwees naar de volgende passage: "‘Ik zal de Amalekieten straffen voor wat zij Israël hebben aangedaan toen zij hen onderweg aanvielen, terwijl zij uit Egypte kwamen. Ga nu, val de Amalekieten aan en vernietig alles wat van hen is. Spaar hen niet; dood mannen en vrouwen, kinderen en zuigelingen, runderen en schapen, kamelen en ezels.’"
Dit is niet zomaar opruiende taal—het is de retoriek van vernietiging, die erop gericht is een hele bevolking te ontmenselijken en uit te wissen.
Trumps ijzingwekkende opmerkingen over de mensen van Gaza dragen hieraan bij. Toen hem werd gevraagd of Palestijnen ooit zouden kunnen terugkeren naar hun huizen als Gaza onder Amerikaanse controle zou vallen, antwoordde Trump botweg: "Ik denk niet dat mensen terug zouden moeten gaan naar Gaza. Ik denk dat Gaza erg ongelukkig voor hen is geweest. Ze hebben als in de hel geleefd... de enige reden dat ze terug willen gaan, is omdat ze geen alternatief hebben."
Let op hoe hij het formuleert: Gaza is geen thuisland—het is een gevangenis. Palestijnen, in zijn ogen, zijn geen mensen met rechten, dromen of een geschiedenis—ze zijn slechts lijders, gevangen in een plek die ze achter zich zouden moeten laten. Het gebruik van "zij" is veelzeggend: Trump gebruikt niet eens het woord "Palestijn" wanneer hij over Gaza spreekt. Het is alsof de identiteit van de mensen die daar wonen volledig is uitgewist.
Weerstand
Maar ondanks het meedogenloze geweld en de onderdrukking blijft de geest van de mensen van Gaza ongebroken. Na het staakt-het-vuren tussen Palestijnse verzetsgroepen en Israël, dat volgde op weken van onvoorstelbare verwoesting, was de veerkracht van Gaza duidelijk zichtbaar. Duizenden Palestijnen keerden terug naar hun huizen in het noorden van Gaza, ondanks Israëls pogingen om het onbewoonbaar te maken.
Dit was niet alleen een fysieke terugkeer—het was een krachtige verklaring van verzet, een weigering om gewist te worden. Tijdens de vrijlating van Israëlische gijzelaars toonden Palestijnen solidariteit met het verzet in een krachtig statement: glimlachend, juichend, en zelfs foto's makend met strijders van de Qassam Brigades. Dit is een volk dat weigert zich te onderwerpen aan bezetting. Hun wil is ongebroken.
Dus, hoewel Trumps woorden de krantenkoppen halen, onthullen ze ook hoe ver bepaalde machten zullen gaan om Palestijns verzet te onderdrukken, hun geest te breken en hun strijd voor gerechtigheid uit te wissen. Als deze visie wordt toegestaan om door te gaan, kan het Midden-Oosten een toekomst tegemoet zien die wordt gekenmerkt door verdere instabiliteit, diepere onrechtvaardigheid en een groeiende humanitaire crisis.
Maar zoals Gaza keer op keer heeft laten zien, zal de Palestijnse strijd niet gemakkelijk worden gesmoord. Hoezeer men ook probeert hen van de kaart te vegen, de mensen van Gaza zullen blijven bestaan, met hun geschiedenis, hun identiteit en hun strijd voor vrijheid.