Ondanks de voortdurende harde aanpak van pro-Palestijnse activisme in Duitsland, verzamelden zich vorige week duizenden mensen in Kreuzberg voor een 'Overwinningsmars' na het staakt-het-vuren. Ze scandeerden “Vrijheid voor Palestina” en droegen borden met de tekst: “Staakt-het-vuren is slechts het begin.”
Hoewel verzet op straat kan ontstaan, kan het ook een plek vinden op de muren van galerieën. Afgelopen zomer, terwijl bommen op Gaza vielen, bood een tentoonstelling in Frankfurt een venster op de verschrikkingen van de oorlog in Palestina. Als onderdeel van het Palestijnse Cultuurfestival in Duitsland toonde een serie foto’s, gemaakt door Palestijnse journalisten, de zeer reële humanitaire ramp in Gaza en de veerkracht van haar bevolking.
Eén beeld sprong eruit. Gemaakt door Mahmoud Abu Hamda in Gaza in april 2024: een jong meisje dat brood kneedt te midden van de ruïnes van het vluchtelingenkamp Nuseirat, terwijl rook van bombardementen nog in de lucht hangt.
Bij het zien van dit aangrijpende beeld was een Spaanse jongen zo geraakt dat hij terugkeerde naar de tentoonstelling om zijn spaargeld in munten te doneren om Palestijnen te helpen, nadat zijn moeder hem had uitgelegd welke ontberingen kinderen in Gaza moeten doorstaan.
De tentoonstelling, Through My Eyes, reisde vorig jaar door een groot deel van Europa als onderdeel van een bewustmakingsinitiatief van PALI Think Hub, een mensenrechtenorganisatie.
De NGO werd opgericht door Emma Lo, een Italiaans-Amerikaanse expert in internationaal recht gevestigd in Zwitserland, en Lise, een Frans-Palestijnse afgestudeerde in Internationale Betrekkingen gevestigd in Duitsland. Hun missie: de humanitaire crisis in Gaza blootleggen en de menselijke verhalen herstellen die vaak verloren gaan achter mediastatistieken en militaire rapporten.
“Through My Eyes confronteert mensen vaak met de harde realiteit van het leven onder bezetting en genocide in Gaza—voor velen voor de eerste keer. In plaats van simpelweg weg te lopen, zien we dat ze pauzeren, reflecteren, vragen stellen en zelfs terugkomen met vrienden om het gesprek voort te zetten,” zegt Lo.
“We willen dat mensen voelen, niet alleen zien.”
“Het bevorderen van verbondenheid is de kern van onze tentoonstellingen,” legt ze uit. “We streven ernaar Palestijnse ervaringen menselijk te maken, verder te gaan dan abstracte debatten en ons te richten op iets diep persoonlijks. Mensen handelen als ze zich met elkaar verbonden voelen.
Emma’s empathie voor de onderdrukten werd al vroeg gevormd. Op tienjarige leeftijd las ze Het Dagboek van Anne Frank en was geraakt door het vermogen van het jonge meisje om de verschrikkingen van het nazisme vast te leggen met een stem die heel hard op die van haar leek.
“Destijds was ik geïnteresseerd in biografieën van mensen die de geschiedenis hadden gevormd, maar Anne’s verhaal sprong eruit omdat het werd verteld door de stem van een meisje van ongeveer mijn leeftijd, met een onschuldige en herkenbare blik,” vertelde ze aan TRT World.
Anne Frank was een Duits-Joods meisje dat tijdens de Tweede Wereldoorlog met haar familie onderdook in het door Duitsland bezette Amsterdam om aan de nazi-vervolging te ontsnappen. Ze hield een dagboek bij gedurende de 25 maanden dat haar familie ondergedoken zat en documenteerde haar leven in levendige details. Anne stierf in 1945 in het concentratiekamp Bergen-Belsen. Maar haar dagboek zou een van de meest invloedrijke boeken ter wereld worden.
Voor Lo is Anne’s verhaal pijnlijk relevant vandaag de dag en weerklinkt het lijden in Gaza. “Anne droomde ervan journalist te worden. Als ze nu zou leven, zou ze schrijven over de genocide in Gaza.”
Jonge Palestijnse vrouwen die vandaag de crisis in Gaza documenteren, tonen dezelfde moed, zegt Lo. “Journalisten zoals Bisan Owda, Plestia Alaqad, Lama Jamous en Hind Khoudary geven een stem aan de Palestijnse kwestie en leggen de verschrikkingen vast die ze dagelijks zien. Hun werk is net zo krachtig als Anne Frank’s dagboek, maar ze zijn niet slechts echo’s uit het verleden—ze smeden hun eigen nalatenschap.”
Op twaalfjarige leeftijd had Lo al drie Holocaust-overlevenden ontmoet tijdens educatieve evenementen. Hun getuigenissen gaven haar een overtuiging: stilte in het aangezicht van onrecht is medeplichtigheid. “Ik leerde dat de wereld wreed kan zijn, maar opkomen voor mensenrechten is een van de krachtigste vormen van verzet.”
Vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid—voor wie?
Ondanks dat ze opgroeide in het multiculturele landschap van Washington DC, kwam Lo pas halverwege haar tienerjaren in aanraking met het Palestijnse narratief dankzij haar ouders.
“Hoewel Anne Frank Palestina noemt in een dagboekfragment van 8 mei 1944, hoorde ik beschamend genoeg pas over Palestina na 1948 toen ik 15 was,” herinnert ze zich.
Het boek van de Joods-Amerikaanse Norman G. Finkelstein, Gaza: An Inquest into Its Martyrdom, was een belangrijk punt in haar leerproces. Het boek beschrijft de militaire aanvallen van Israël op Gaza, de schending van het internationaal recht en de verkeerde voorstelling van Palestina in het westerse narratief.
De waarden die Lo op school had geleerd—vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid—begonnen te wankelen. “De vrijheden die de VS promoot, zoals het recht op zelfbeschikking en rechtvaardigheid, worden verlaten als het om Palestina gaat.”
Lo neemt geen blad voor de mond als het gaat om westerse hypocrisie. “Leiders zouden zich moeten schamen. Hun selectieve toepassing van mensenrechten ondermijnt hun geloofwaardigheid.”
Een schrijnend voorbeeld is de onvoorwaardelijke militaire steun van de VS aan Israël, ondanks de flagrante schendingen van het internationaal recht. Israël blijft de grootste ontvanger van Amerikaanse hulp sinds de Tweede Wereldoorlog.
“Het is simpel,” zegt Lo. “Regeringen moeten stoppen met het financieren van geweld. In plaats van vernietiging aan te wakkeren, zouden deze middelen moeten worden geïnvesteerd in het bouwen van een betere toekomst.”
Voor haar is het verantwoordelijk houden van regeringen niet slechts een keuze—het is een verplichting. “Ik kan niet beweren voor rechtvaardigheid te staan terwijl ik de acties van mijn eigen regeringen negeer. Het uitdagen van deze narratieven is een plicht.”
Via PALI Think Hub ontkrachten Emma Lo en Lise het idee dat de acties van Israël in Palestina een ver-van-mijn-bedshow of een geïsoleerde kwestie zijn. “De ontkenning van rechten waar dan ook verzwakt ze overal,” voegt ze eraan toe.