Համաշխարհային առևտրի արագ փոփոխվող դինամիկան խորապես ազդում է արտահանման վրա հիմնված տնտեսությունների վրա, ինչպիսին Գերմանիան է:
Դոնալդ Թրամփի` ԱՄՆ նախագահի պաշտոնում վերընտրվելու դեպքում ավելի բարձր մաքսատուրքերի հավանականությունը էական վտանգ է ներկայացնում Գերմանիայի տնտեսական կայունության համար:
Գերմանիան տասնամյակներ շարունակ մեծապես կախված է եղել Միացյալ Նահանգներից՝ որպես հիմնական առևտրային գործընկեր, սակայն այդ կախվածությունն ավելի ու ավելի է բացահայտում Եվրոպայի ամենամեծ տնտեսության խոցելիությունը:
Միացյալ Նահանգները շարունակում է մնալ գերմանական ապրանքների խոշորագույն ներկրողը։ 2023 թվականին Գերմանիան ԱՄՆ է արտահանել 157,9 միլիարդ եվրոյի ապրանքներ՝ իր ընդհանուր արտահանման մոտ տասը տոկոսը։ Սա ԱՄՆ-ը դարձնում է անփոխարինելի շուկա, հատկապես Գերմանիայի ավտոմոբիլային և արդյունաբերական ոլորտների համար։
Սակայն Թրամփի առաջարկած մաքսատուրքերը՝ մինչև 25 տոկոս Կանադայից և Մեքսիկայից ներմուծման համար, 10 տոկոս եվրոպական ապրանքների և 60 տոկոս չինական ապրանքների համար, կարող են լրջորեն թուլացնել Գերմանիայի դիրքերը այս կարևոր շուկայում:
Եթե Թրամփը կատարի իր սպառնալիքները, Գերմանիայի արտահանումն ԱՄՆ կարող է նվազել մինչև 15 տոկոսով։
Ամենաշատը տուժելու են ավտոմոբիլային և արդյունաբերական ոլորտները, որոնք կազմում են գերմանական տնտեսության ողնաշարը։ Գերմանիայի ավտոարդյունաբերությունը, որը նրա տնտեսական հաջողության առանցքային սյունն է, կարող է պայքարել ԱՄՆ-ում շուկայի մասնաբաժինը վերականգնելու համար:
Տնտեսագետները զգուշացնում են, որ այդ պրոտեկցիոնիստական միջոցառումները կարող են տնտեսական անկման մղել ոչ միայն Գերմանիային, այլև ամբողջ Եվրոպային:
Կիլի Համաշխարհային տնտեսության ինստիտուտի (IfW) նախագահ Մորից Շուլարիկն ընդգծել է Գերմանիայի տնտեսության վրա նման մաքսատուրքերի պոտենցիալ կործանարար ազդեցությունը։
Մինչդեռ էկոնոմիկայի դաշնային նախարար Ռոբերտ Հաբեկը երկխոսության կոչ է արել և հայտարարել, որ Եվրամիությունը պետք է միասնական արձագանքի։
Ամենամեծ մտահոգությունը կապված է չինական ապրանքների վրա մինչև 60 տոկոս մաքսատուրքեր սահմանելու Թրամփի սպառնալիքի հետ: Սա կազդի ոչ միայն Չինաստանի, այլև Եվրոպայի և Գերմանիայի վրա՝ խաթարելով մատակարարման համաշխարհային շղթաները: Այս սահմանափակումները կարող են մեծացնել արտադրության ծախսերը և թուլացնել Գերմանիայի դիրքերը միջազգային առևտրում։
Եթե Թրամփի պրոտեկցիոնիստական քաղաքականությունն իրականություն դառնա, դրանք կարող են էապես վնասել Գերմանիայի հարաբերություններն իր կարևորագույն առևտրային գործընկերոջ հետ և երկիրը մղել դեպի անկում:
Տնտեսական ճնշումների ավելացում
Ներքին ճակատում Գերմանիան բախվում է լրացուցիչ տնտեսական մարտահրավերների: Գնաճը շարունակում է աճել, իսկ խոշոր կորպորացիաների կողմից աշխատողների զանգվածային կրճատումները էլ ավելի են ապակայունացնում տնտեսությունը:
Ակնկալվում է, որ մինչև 2024 թվականի նոյեմբեր ապրանքների և ծառայությունների գները տարեկան կտրվածքով կաճեն ավելի քան երկու տոկոսով՝ նվազեցնելով սպառողների գնողունակությունը և դանդաղեցնելով տնտեսական աճը:
Մինչդեռ գերմանական առաջատար ընկերությունները հայտարարում են աշխատուժի կտրուկ կրճատումների մասին:
Volkswagen-ը նախատեսում է փակել երեք գործարան և աշխատանքից ազատել հազարավոր աշխատողների։ Պողպատի արդյունաբերության հսկա Thyssenkrupp-ը մտադիր է մինչև 2030 թվականը կրճատել շուրջ 11000 աշխատատեղ: Deutsche Bahn-ը հայտնել է 2024 թվականի առաջին կիսամյակում 1,2 միլիարդ եվրոյի կորուստների մասին և նախատեսում է մինչև 2029 թվականը կրճատել շուրջ 30,000 աշխատատեղ:
Bosch-ը հայտարարում է 5500 լրացուցիչ աշխատատեղերի կրճատման մասին։ Ընդհանուր առմամբ, այս կրճատումները գերազանցում են 120,000 հաստիքը՝ ավելի թուլացնելով Գերմանիայի տնտեսական մրցունակությունը և մեծացնելով անորոշությունը:
Գերմանիան նույնպես կանգնած է ժողովրդագրական մարտահրավերի առաջ. ծերացող բնակչությունը հանգեցնում է հմուտ աշխատողների լուրջ պակասի: Տնտեսական աճը պահպանելու և իր սոցիալական ապահովության համակարգերը կայունացնելու համար Գերմանիան ավելի ու ավելի է կախված օտարերկրյա աշխատողներից:
Սակայն միջազգային տաղանդների ներգրավումն ու պահպանումը պահանջում է լուծել կառուցվածքային խոչընդոտները՝ ապահովելու համար, որ Գերմանիան կմնա մրցունակ՝ որպես հմուտ մասնագետների համար համաշխարհային նպատակակետ:
Դրան հասնելու համար Գերմանիան պետք է որդեգրի ներառական քաղաքականություն, որը ներգրավում և ինտեգրում է օտարերկրյա աշխատողներին:
Ռասիզմն ու այլատյացությունը վնասում են երկրի միջազգային հեղինակությանը և խոչընդոտում օտարերկրյա տաղանդների հաջող ինտեգրմանը:
Խտրականության դեմ պայքարը և սոցիալական համախմբվածության ամրապնդումը կարևոր են Գերմանիայի տնտեսական և սոցիալական կայունության համար:
Ավելի արագ ինտեգրացիոն գործընթացները նաև կօգնեն օտարերկրյա աշխատողներին ավելի արդյունավետ ներդրում ունենալ տնտեսության և կրթական համակարգերում:
Թվայնացումը և նորարարությունը պետք է ավելի կարևոր դեր խաղան աշխատաշուկայի խթանման գործում: Առաջատար տեխնոլոգիական առաջընթացը, հատկապես արդյունաբերական և սպասարկման ոլորտներում, հնարավորություններ կստեղծի ինչպես ներքին, այնպես էլ օտարերկրյա աշխատողների համար:
Տեխնոլոգիապես հեռանկարային աշխատանքի շուկան կամրապնդի Գերմանիայի գլոբալ մրցունակությունը և այն ավելի գրավիչ վայր կդարձնի հմուտ մասնագետների համար ամբողջ աշխարհում:
Մյուս կարևոր քայլը բյուրոկրատական խոչընդոտների նվազեցումն է: Աշխատանքի թույլտվության երկարատև և բարդ գործընթացները հաճախ հետ են պահում շատ բարձր որակավորում ունեցող անձանց, ովքեր կնախընտրեն աշխատել այլ երկրներում:
Այս ընթացակարգերի պարզեցումը կբարելավի Գերմանիայի դիրքերը համաշխարհային աշխատաշուկայում և կդարձնի այն ավելի մրցունակ:
Առևտրային կախվածությունների վերաիմաստավորում
Չինաստանը վերջին տարիներին ուշագրավ քայլեր է ձեռնարկել՝ ամրապնդելու իր տնտեսությունը արտաքին ցնցումներից։
2000 թվականին Չինաստանի առևտրի մոտ 48 տոկոսը բաժին էր ընկնում G7 երկրներին. 2024 թվականին այս ցուցանիշը նվազել է մինչև 30 տոկոս։
Նմանապես, Միացյալ Նահանգների հետ առևտուրը նույնպես զգալիորեն նվազել է: Մինչդեռ Չինաստանը 2022 թվականին ԱՄՆ արտահանել է 536 միլիարդ դոլարի ապրանք, 2023 թվականին այս ցուցանիշը նվազել է 20 տոկոսով։
Այս կորուստները փոխհատուցելու համար Չինաստանը կենտրոնացել է զարգացող շուկաներում առևտրային գործարքներ կնքելու և ենթակառուցվածքներում ներդրումներ կատարելու վրա:
Այս ռազմավարական դիվերսիֆիկացիան արժեքավոր դաս է տալիս Գերմանիային:
Երկրի մեծ կախվածությունը ԱՄՆ-ի և Չինաստանի հետ առևտրից այն զգալի տնտեսական ռիսկերի է ենթարկում:
Ավելի ամուր կապեր կառուցելով Աֆրիկայի, Հարավարևելյան Ասիայի և Հարավային Ամերիկայի զարգացող շուկաների հետ՝ Գերմանիան կարող է նվազեցնել իր տնտեսական խոցելիությունը:
Սակայն նման տեղաշարժը պետք է ապահովվի թվայնացման և կայուն էներգիայի ոլորտում ամուր ներդրումներով՝ ժամանակակից և ճկուն տնտեսական շրջանակ ապահովելու համար:
Ոգեշնչվելով Չինաստանի մոտեցումներից՝ Գերմանիան կարող է ամրապնդել իր սեփական դիրքերը համաշխարհային առևտրային ասպարեզում և ավելի լավ ապահովել իր տնտեսական ապագան։
Գերմանա-թուրքական համագործակցության ներուժը
Տնտեսական դիվերսիֆիկացման Գերմանիայի ձգտումը կարող է մեծ օգուտ քաղել Թուրքիայի հետ կապերի ամրապնդումից:
Իր ռազմավարական աշխարհագրական դիրքով, դինամիկ աշխատուժով և արագ զարգացող արդյունաբերական ենթակառուցվածքով Թուրքիան խոստումնալից գործընկեր է Գերմանիայի տնտեսական նպատակների համար:
Թուրքական արդյունաբերությունները, հատկապես ավտոմոբիլային, տեխնոլոգիական և էներգետիկ ոլորտներում, լավ են համապատասխանում Գերմանիայի կարիքներին և կարող են արդյունավետորեն լրացնել մատակարարման շղթաները:
Բացի այդ, Թուրքիայի և ԵՄ-ի միջև մաքսային միությունը Գերմանիային տրամադրում է ծախսերի զգալի կրճատում և նյութատեխնիկական արդյունավետություն՝ հետագայում ավելացնելով համագործակցության ներուժը:
Թուրքիայի հզոր տնտեսական աճի հետագիծը զգալի հնարավորություններ է տալիս նպաստելու Գերմանիայի առևտրային ցանցին:
Գերմանա-թուրքական համագործակցության ընդլայնումը ոչ միայն կբարձրացնի Գերմանիայի մրցունակությունը համաշխարհային շուկաներում, այլև կապահովի կրիտիկական դիվերսիֆիկացիա՝ նվազեցնելու տնտեսական ռիսկերը:
Տնտեսական ոլորտից դուրս, այս գործընկերությունը ներուժ ունի ավելի սերտ քաղաքական կապեր հաստատելու՝ ճանապարհ հարթելով երկկողմ հարաբերությունների ավելի ամուր և ռազմավարական հարաբերությունների համար:
Գերմանիան գտնվում է կրիտիկական փուլում և պահանջում է հրատապ ռազմավարական վերափոխում` իր տնտեսական մարտահրավերներին դիմակայելու և համաշխարհային առևտրի փոփոխվող դինամիկային համապատասխանեցնելու համար:
Համաշխարհային առևտրում իր դիրքերի ապահովումը և ներքին տնտեսական խնդիրների լուծումը պահանջում են երկարաժամկետ, հեռանկարային միջոցներ: