Գազայի դեմ Իսրայելի պատերազմը փրկօղակ է ԱՄՆ տնտեսության համար: Թել Ավիվին տրվող ռազմական օգնության ռեկորդային 80 տոկոսը վերադառնում է ամերիկյան ընկերություններին։
2023 թվականի հոկտեմբերի 7-ից ի վեր Իսրայելի ռազմական գործողությունների և հարակից գործողությունների վրա ԱՄՆ ծախսերը գնահատվում են մոտավորապես 23 միլիարդ դոլար: Սա ամեն տարի գրանցված ամենաբարձր ցուցանիշն է այն պահից, երբ Վաշինգտոնը սկսեց ռազմական օգնություն տրամադրել Իսրայելին 1959 թվականին:
Այս ռազմական օգնության պայմանները պահանջում են Իսրայելի կառավարությունից գումարի մեծ մասը օգտագործել ամերիկյան ընկերություններից զենք գնելու համար, ասվում է հետազոտական զեկույցում, որը հրապարակվել է Բրաունի համալսարանի Ուոթսոն ինստիտուտի մաս կազմող Costs of War Project-ի կողմից:
Այս դրույթը կապահովի «եկամուտների կայուն հոսք» Միացյալ Նահանգների սպառազինության ընկերությունների համար, միաժամանակ թույլ կտա ստեղծել «մշտական արտադրական աշխատատեղեր» ամերիկյան փոքր և միջին համայնքներում:
«Ռազմական օգնության ծրագիրը պահանջում է, որ գնումների մեծ մասը կատարվեն ամերիկյան ընկերություններից», - ասում է Հարվարդի համալսարանի պրոֆեսոր Լինդա Ջ. Բիլմսը, ով համահեղինակ է ուսումնասիրությունը: «Սա երկարաժամկետ պայմանավորվածություն է, և ԱՄՆ-ը շատ հստակ է արտահայտվել այդ հարցում՝ աջակցելով այս տեսակի օգնությանը»:
ԱՄՆ տնտեսական շահերը և զենքի առևտուրը
Իսրայելը այն սակավաթիվ երկրներից է, թույլատրված է զենք գնել անմիջապես ամերիկյան ընկերություններից՝ «նվազագույն վերահսկողությամբ»: Բիլմեսն ասել է, որ Բայդենի վարչակազմը «բաց պաշտպանում է» Իսրայելին տրամադրվող արտաքին օգնության ծախսերը՝ որպես ամերիկյան տնտեսությունում աշխատատեղեր ստեղծելու միջոց:
ԱՄՆ-ի զենք արտադրողները աշխատողներ են վարձում զենքի և զինամթերքի պակասող պաշարները «վերականգնելու» համար: Սպիտակ տունը պաշտպանել է 2025 թվականի բյուջեում 92 միլիարդ դոլարի հավելման իր խնդրանքը՝ Իսրայելի ազգային անվտանգության հրատապ կարիքները հոգալու համար՝ ասելով, որ այն «կստեղծի և կպահպանի աշխատատեղեր ամբողջ Ամերիկայի նահանգներում»:
Սա կարևոր է նաև քաղաքական համատեքստում։ Այս տարվա նախագահական ընտրություններում դեմոկրատներին սպասվում է կոշտ մրցավազք հանրապետականների թեկնածու Դոնալդ Թրամփի դեմ: Թրամփն իր քարոզարշավի կենտրոնը դարձրեց «Ամերիկյան ձախողված տնտեսությունը Բայդենի օրոք» և ներգաղթային քաղաքականությունը։
Զենք արտադրողների դերերը
Ըստ Bilmes-ի հետազոտության՝ Իսրայելին զենք և այլ սարքավորումներ տրամադրող վեց խոշոր ընկերություններ կան՝ Boeing, General Dynamics, Lockheed Martin, Northrop Grumman, RTX (նախկին Raytheon) և Caterpillar։ Այս ընկերությունները «երկարատև առևտրային հարաբերություններ» են պահպանում Իսրայելի հետ, և Իսրայելը նրանց համար «կարևոր հաճախորդ» է:
RTX (նախկինում Raytheon)
RTX-ը կառավարվող հրթիռների աշխարհի խոշորագույն արտադրողն է, որոնք կարող են փոխել ուղղությունը արձակման հարթակից թողնելուց հետո: Ընկերությունը «օդ-երկիր» հրթիռներ է վաճառում Իսրայելին իր F-16 կործանիչների և շարժիչներ իր F-15 և F-16 ինքնաթիռների համար: Այն նաև համատեղ ձեռնարկություն է իրականացնում իսրայելական «Ռաֆայել» սպառազինությունների ֆիրմայի հետ: Այս նախագիծը արտադրում է կալանիչներ Iron Dome հակաօդային պաշտպանության համակարգի համար, որի նպատակն է որսալ փոքր հեռահարության հրթիռները։
RTX-ի շուկայական կապիտալը աճել է մոտավորապես 84 տոկոսով 2023 թվականի հոկտեմբերի 7-ից:
Lockheed Martin
Աշխարհի խոշորագույն զենք արտադրող Lockheed Martin-ը F-16 և F-35 կործանիչներ է մատակարարում Իսրայելին։ Իսրայելն այդ ինքնաթիռները «լայնորեն» օգտագործում է Գազայի հատվածը ռմբակոծելու համար։ Ընկերությունն արտադրում է նաև C-130 Hercules տրանսպորտային ինքնաթիռներ, որոնք Իսրայելն օգտագործում է ցամաքային գործողություններում, և AGM-114 Hellfire հրթիռներ Apache ուղղաթիռների համար։
Գազայի դեմ Իսրայելի պատերազմը «ապագա եկամուտների աճի պոտենցիալ շարժիչ ուժ է», - ասաց ընկերության գործադիր տնօրեն Ջիմ Թայկլետը 2023 թվականի հոկտեմբերին ներդրողների հետ ունեցած զանգի ժամանակ:
Boeing
Boeing-ը՝ աշխարհում սպառազինության չորրորդ խոշորագույն արտադրողը, արտադրում է F-15 կործանիչներ և Apache AH-64 հարվածային ուղղաթիռներ, որոնք լայնորեն օգտագործվում են Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի կողմից Գազայի և Լիբանանի պատերազմներում: Պատերազմի սկզբից ընկերությունը ֆինանսական վերականգնում է ապրում։
Այլ շահառուներ
Ընկերություններ, ինչպիսիք են General Dynamics-ը, Northrop Grumman-ը և Caterpillar-ը, նույնպես մեծ ներդրում են ունեցել Իսրայելի պատերազմին: Caterpillar-ը, մասնավորապես, արտադրում է զրահապատ բուլդոզերներ, որոնք օգտագործվում են Գազայում Իսրայելի տների քանդման ժամանակ: Caterpillar-ի շուկայական արժեքը աճել է ավելի քան 52 տոկոսով այն բանից հետո, երբ Իսրայելը սկսեց քանդել տները Գազայում:
