პოპულარულ ვიდეო თამაშებზე ფიქრისას, ალბათ წარმოიდგენთ მძაფრ სიუჟეტს, სპორტს, ბრძოლებს და სწრაფი ტემპის თავგადასავლებს. ანუ თამაშებს, რომლებიც თქვენ მუდმივად გაფხიზლებთ, არა? მაგრამ წარმოიდგინეთ, თუ ვიდეო თამაშებს მეტი რამის გაკეთება შეეძლებათ. მაგალითად, თუ ისინი მსოფლიოს ერთ-ერთი ყველაზე დიდი გამოწვევის დაძლევაში დაგვეხმარებიან? ამ ეპიზოდში ჩვენ ვსაუბრობთ ვიდეო თამაშებზე, რომლებიც გარემოსა და კლიმატის დაცვაზეა ორიენტირებული. ჩვენ ვიკვლევთ თამაშის სამყაროსა და ეკოლოგიური ქმედებების სინთეზს, მაშინ როცა ვიცით რომ ამ ორს არაფერი აკავშირებს.
ერთ-ერთი წამყვანი თამაში ამ სფეროში არის Terra Nil-ი, სტრატეგიული თამაში, რომელიც სამხრეთ აფრიკელი დიზაინერის, სემ ალფრედის მიერ არის შექმნილი. განსხვავებით თამაშების უმრავლესობისგან, რომლებიც იმპერიების დაპყრობასა და აშენებას ეხება, Terra Nil-ი მთლიანად ეკოსისტემების აღდგენაზეა. თამაშში თქვენი ამოცანაა დაბინძურებული ტერიტორიების გასუფთავება, ხეების დარგვა და ბუნებრივი საოცრებების, როგორიცაა დიდი ბარიერული რიფი, გადარჩენა. ეს თამაში სტრატეგიის ჩვეულებრივ იდეას უკუღმა ცვლის. აქ მთავარ მიზნად არის წარმოდგენილი დედამიწის მთელი სიბინძურიდან გათავისუფლება. Terra Nil-ი 2023 წლის მარტში გამოვიდა და უკვე 300,000-ზე მეტმა ადამიანმა ითამაშა.
ცვლილება ადვილი არ ყოფილა. სემ ალფრედი აღნიშნავს, რომ ბევრი ადამიანი სკეპტიკურად იყო განწყობილი თამაშის მიმართ, რადგან ამ თამაშს არ ჰქონდა კონფლიქტისა და დაპყრობის ტიპიური ელემენტები. მას სურდა დაემტკიცებინა, რომ შესაძლებელია სახალისო სტრატეგიული თამაშის შექმნა გარემოს აღდგენისთვის. ის ამ მისიაში მარტო არ ყოფილა. უკვე 2017 წელს, ქალაქების მშენებლობის თამაშმა Cities: Skylines, სპეციალური გაფართოების პაკეტი გამოუშვა, სახელწოდებით Green Cities. ეს მოთამაშეებს საშუალებას აძლევდა დაბინძურების აღკვეთითა და განახლებადი ენერგიის პოპულარიზაციით ეკოლოგიურად სუფთა ქალაქები შეექმნათ. მაგრამ ამანაც კი გარკვეული დისკუსია გამოიწვია. თამაშის შემქმნელი სტუდიის მმართველი დირექტორი მარინა ჰალიკაინენი ამბობს, რომ ზოგიერთი მოთამაშის აზრით თამაშში რეალური სამყაროს შემოტანით თამაში „გააფუჭეს“. თუმცა, შემქმნელებმა ნათლად განაცხადეს, რომ მოთამაშეებს ჰქონდათ არჩევანის თავისუფლება, გაემწვანებინათ თუ არა საკუთარი ქალაქი.
ამ თამაშების წარმატება აჩვენებს, რომ გარემოსდაცვითი თემებისთვის თამაშებში სივრცე არსებობს. ამ სივრცეს მხოლოდ დამოუკიდებელი შემქმნელები არ იკვლევენ. თამაშში შემოაქვთ ისეთი სათაურები, როგორიცაა Civilization, როგორც კლიმატური კრიზისის ელემენტები, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ ყველაზე დიდი ფრენჩაიზერებიც კი ამ სიტუაციას არ უგულებელყოფენ. მსოფლიოში დაახლოებით სამი მილიარდი ადამიანი თამაშობს ვიდეო თამაშებს, ამიტომაც კლიმატის აქტივისტები თამაშებს ხედავენ, როგორც ძლიერ გზას საკუთარი მესიჯის გასავრცელებლად. სინამდვილეში, გაერთიანებული ერების ორგანიზაციამ შეიმუშავა საკუთარი თამაში Mission 1.5. გავრცელებული ინფორმაციის მიხედვით, ამ თამაშში ჩართულთა რიცხვმა ექვს მილიონზე მეტ ადამიანს მიაღწია, რაც მათ კლიმატურ საკითხებზე საინტერესო ფორმით სწავლაში დაეხმარა.
თამაშების ინდუსტრიაში იზრდება მოძრაობა ამ თემების ინტეგრაციისკენ. 2020 წელს, სტუდიებმა, სავაჭრო ჯგუფებმა და ინვესტორებმა ჩამოაყალიბეს ალიანსი სახელად Playing for the Planet. ისინი მუშაობენ იმისთვის, რომ თამაშებში მეტი გარემოსდაცვითი თემა იყოს ინტეგრირებული. ისინი ორგანიზებას უწევენ ღონისძიებებს, როგორიცაა Green Game Jam, რათა შთააგონონ შემქმნელები, თავიანთ პროექტებში ჩართონ მდგრადობა. გარდა ამისა, 2019 წელს, გეიმჯემმა (კომპიუტერული თამაშების საერთაშორისო ჰაკათონი) (IGDA) დააარსა სპეციალური კლიმატური განყოფილება. მათი მიზანია გამოიყენონ თამაშების ძალა, რათა გადასცენ ცოდნა ხალხს რთული საკითხების, მათ შორის კლიმატური კრიზისის შესახებ. დღესდღეობით, IGDA-ს კლიმატური განყოფილებაში თითქმის 1,500 პროფესიონალია. ესენი არიან თამაშების შემქმნელები, პროფესორები და ეკოლოგიის ექსპერტები, რომლებიც ერთად მუშაობენ, რათა კლიმატური ცნობიერება ვიდეო თამაშებში შეიტანონ.
ასე რომ, იქნება ეს Terra Nil-ი, Green Cities-ი თუ შემდეგი დიდი თამაში, ერთი რამ აშკარაა: მათ შეუძლიათ შთაგვაგონონ, რომ სხვაგვარად ვიფიქროთ პლანეტაზე და შესაძლოა, ეს ქმედებები რეალურ სამყაროშიც გადმოვიტანოთ.