ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, რომელიც მრავალ ფრონტზე წინააღმდეგობის წინაშე დგას, უპრეცედენტო ზეწოლის ქვეშაა. შეძლებს თუ არა ის მორგებას და უზრუნველყოს თავისი გლობალური პოზიცია?

გლობალური სავაჭრო დინამიკის სწრაფი ცვლილებები ღრმა გავლენას ახდენს გერმანიის მსგავსი ექსპორტზე დამოკიდებული ეკონომიკებისათვის.

დონალდ ტრამპის აშშ-ის პრეზიდენტად კიდევ ერთხელ არჩევის შემდეგ, მაღალი საბაჟო ტარიფების შესაძლებლობა მნიშვნელოვანი საფრთხეა გერმანიის ეკონომიკური სტაბილურობისთვის.

გერმანია ათწლეულების განმავლობაში დიდწილად დამოკიდებული იყო აშშ-ზე როგორც მნიშვნელოვან სავაჭრო პარტნიორზე, მაგრამ ეს დამოკიდებულება ყოველგვარად ამჟღავნებს ევროკავშირის უდიდეს ეკონომიკაში არსებულ სუსტ მხარეებს.

აშშ კვლავაც რჩება გერმანული საქონლის უმსხვილეს იმპორტიორად. 2023 წელს გერმანიამ აშშ-ს 157,9 მილიარდი ევროს მოცულობის საქონელი მიაწოდა, რაც მისი მთლიანი ექსპორტის დაახლოებით 10%-ს შეადგენს. ეს მდგომარეობა განსაკუთრებით გერმანიის ავტომობილების და მრეწველობის სექტორებისთვის მნიშვნელოვან ბაზარს ქმნის.

თუმცა ტრამპის მიერ შეთავაზებული ტარიფები — 25%-იან ტარიფზე კანადური და მექსიკიდან იმპორტირებულ საქონელზე, 10%-იანი ტარიფი ევროპული პროდუქციისთვის და 60%-მდე ტარიფი ჩინური საქონლისთვის — შეიძლება მძიმე გავლენა იქონიოს გერმანიის ამ კრიტიკულ ბაზარზე.

თუ ტრამპი დაიცავს თავის მუქარას, გერმანიის ექსპორტი აშშ-ში შესაძლოა 15%-მდე შემცირდეს.

გერმანიის ეკონომიკის ძირითადი საფუძველი ავტომობილებისა და მრეწველობის სექტორები ყველაზე მეტად დაზარალდებიან. გერმანიის ავტომობილების ინდუსტრია, რომელიც ქვეყნის ეკონომიკური წარმატების მთავარ სიმბოლოდ ითვლება, შესაძლოა, გამორკვევაში რთული დგომის წინაშე აღმოჩნდეს.

ეკონომისტები ამტკიცებენ, რომ ეს კორპორაციული ღონისძიებები არამარტო გერმანიისთვის, არამედ მთელი ევროპისთვის ეკონომიკური რეცესიის პროვოცირებად გადაიქცეს.

კიელის მსოფლიო ეკონომიკის ინსტიტუტის (IfW) პრეზიდენტი მორიც შულარიკი ხაზს უსვამს ამ ტარიფების პოტენციურად დესტრუქციულ გავლენას გერმანიის ეკონომიკაზე.

ამასობაში, გერმანიის ფედერალური ეკონომიკის მინისტრი რობერტ ჰაბეკი მოუწოდებს დიალოგის დაწყებას, აღნიშნავს, რომ ევროკავშირმა ერთობლივად უნდა უპასუხოს ამ გამოწვევას.

მთავარი შეშფოთება გამოწვეულია ტრამპის მუქარით, რომ იგი ჩინურ საქონელზე 60%-მდე ტარიფს დააწესებს. ეს არ ეხება მხოლოდ ჩინეთს, არამედ დაარღვევს გლობალურ მიწოდების ჯაჭვებს, რაც გავლენას მოახდენს ევროპაზე და გერმანიაზეც. ამ შეზღუდვებით შეიძლება გაზარდოს წარმოების ხარჯები და შეამციროს გერმანიის პოზიცია საერთაშორისო ვაჭრობაში.

თუ ტრამპის პოლიტიკა განხორციელდება, ამან შესაძლოა გაზარდოს ზიანი გერმანიის მნიშვნელოვან სავაჭრო პარტნიორთან და ქვეყანა შესაძლოა რეცესიისკენ წაიყვანოს.

ეკონომიკური ზეწოლა

შიდა ფრონტზე გერმანია სხვა ეკონომიკურ გამოწვევებთან არის დაკავშირებული. ინფლაცია კვლავ იზრდება, ხოლო მსხვილი კომპანიების მხრიდან დასაქმებული პირების გაშვებები ეკონომიკას კიდევ უფრო შეუქმნის არასტაბილურობას.

2024 წლის ნოემბრამდე საქონლისა და მომსახურების ფასები წინა წლის დონესთან შედარებით 2%-ზე მეტით გაიზარდა, რაც აისახა მომხმარებლის გადახდის უნარზე და ეკონომიკურ ზრდაზე.

ამასობაში, წამყვანი გერმანული კომპანიები აქტიურად აცხადებენ სამუშაო ძალის შემცირებას.

Volkswagen-ის გეგმაშია სამი ქარხნის დახურვა და ათასობით თანამშრომლის გათავისუფლება. მეტალის მრეწველობის გიგანტი Thyssenkrupp-ის მიზანი 2030 წლამდე დაახლოებით 11,000 სამუშაო ადგილების შემცირებაა. Deutsche Bahn-მა 2024 წლის პირველ ნახევარში 1,2 მილიარდი ევროს ზარალი განაცხადა და გეგმავს 2029 წლამდე 30,000 თანამშრომლის გათავისუფლებას.

Bosch-მა 5,500 სამუშაო ადგილის შემცირება გამოაცხადა. ჯამში, ეს შეწყვეტები 120,000 პოზიციას გადააჭარბებს, რაც კიდევ უფრო დაასუსტებს გერმანიის ეკონომიკური კონკურენტუნარიანობას და გაზრდის არაპროგნოზირებადობას.

გერმანია ასევე დგას დემოგრაფიული გამოწვევის წინაშე: ხანდაზმული მოსახლეობა იწვევს კვალიფიციური მუშახელის სერიოზულ დეფიციტს. ეკონომიკური ზრდის შესანარჩუნებლად და სოციალური უსაფრთხოების სისტემების სტაბილიზაციისთვის, გერმანია სულ უფრო მეტად არის დამოკიდებული უცხოელ მუშახელზე.

მაგრამ უცხოური მუშახელის მოზიდვა და შენარჩუნება საჭიროებს სტრუქტურულ დაბრკოლებებს, რათა გერმანია იყოს კონკურენტუნარიანი მსოფლიოს ტალანტებისთვის.

ამით მან უნდა დაამკვიდროს ინტეგრირებული პოლიტიკა, რომელიც ხელს შეუწყობს უცხოელ მუშახელს.

ჩინეთის გამოცდილების მიღება

ჩინეთმა ბოლო წლების განმავლობაში მრავალი ნაბიჯი გადადგა იმისათვის, რომ შეექმნა უფრო ძლიერი ეკონომიკა გარე შოკების მიმართ.

2000 წელს ჩინეთის ვაჭრობა დაახლოებით 48%-ს შეადგენდა G7 ქვეყნების მეშვეობით; 2024 წელს ეს მაჩვენებელი 30%-მდე შემცირდა.

ანალოგიურად, მნიშვნელოვნად შემცირდა ვაჭრობა შეერთებულ შტატებთან. მაშინ, როცა ჩინეთმა 2022 წელს აშშ-ში 536 მილიარდი დოლარის საქონლის ექსპორტი მოახდინა, 2023 წელს ეს მაჩვენებელი 20 პროცენტით შემცირდა.

ამ ზარალის ასანაზღაურებლად ჩინეთმა ყურადღება გაამახვილა განვითარებად ბაზრებზე სავაჭრო გარიგებებზე და ინფრასტრუქტურაში ინვესტიციებზე.

ეს სტრატეგიული დივერსიფიკაცია ღირებულ გაკვეთილს იძლევა გერმანიისთვის.

შეერთებულ შტატებთან და ჩინეთთან ვაჭრობაზე ქვეყნის ძლიერი დამოკიდებულება მას მნიშვნელოვან ეკონომიკურ რისკებზე აყენებს.

აფრიკის, სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიისა და სამხრეთ ამერიკის განვითარებად ბაზრებთან უფრო ძლიერი კავშირების დამყარებით, გერმანიას შეუძლია შეამციროს თავისი ეკონომიკური დაუცველობა.

მაგრამ ასეთი ცვლილება უნდა იყოს მხარდაჭერილი მყარი ინვესტიციებით დიგიტალიზაციასა და მდგრად ენერგეტიკაში, რათა უზრუნველყოს თანამედროვე და გამძლე ეკონომიკური ჩარჩო.

ჩინეთის მიდგომიდან შთაგონებით გერმანიას შეუძლია გააძლიეროს საკუთარი პოზიცია გლობალურ სავაჭრო ასპარეზზე და უკეთ უზრუნველყოს თავისი ეკონომიკური მომავალი.

გერმანია-თურქეთის თანამშრომლობის პოტენციალი

გერმანიის სწრაფვამ ეკონომიკური დივერსიფიკაციისკენ შეიძლება დიდი სარგებლობა მოახდინოს თურქეთთან კავშირების განმტკიცებით.

თურქეთი თავისი სტრატეგიული გეოგრაფიული მდებარეობით, დინამიური სამუშაო ძალით და სწრაფად განვითარებადი ინდუსტრიული ინფრასტრუქტურით პერსპექტიული პარტნიორია გერმანიის ეკონომიკური მიზნებისთვის.

თურქული ინდუსტრიები, განსაკუთრებით საავტომობილო, ტექნოლოგიებისა და ენერგეტიკის სექტორებში, კარგად შეესაბამება გერმანიის საჭიროებებს და შეუძლიათ ეფექტურად შეავსონ მიწოდების ჯაჭვები.

გარდა ამისა, თურქეთსა და ევროკავშირს შორის საბაჟო კავშირი უზრუნველყოფს გერმანიას ხარჯების მნიშვნელოვან შემცირებას და ლოგისტიკურ ეფექტურობას, რაც კიდევ უფრო ზრდის თანამშრომლობის პოტენციალს.

თურქეთის ძლიერი ეკონომიკური ზრდის ტრაექტორია იძლევა მნიშვნელოვან შესაძლებლობებს გერმანიის სავაჭრო ქსელში წვლილი შეიტანოს.

გერმანია-თურქეთის გაძლიერებული თანამშრომლობა არა მხოლოდ გაზრდის გერმანიის კონკურენტუნარიანობას გლობალურ ბაზრებზე, არამედ უზრუნველყოფს კრიტიკულ დივერსიფიკაციას ეკონომიკური რისკების შესამცირებლად.

ეკონომიკური სფეროს მიღმა, ამ პარტნიორობას გააჩნია უფრო მჭიდრო პოლიტიკური კავშირების დამყარების პოტენციალი, რაც გზას გაუხსნის უფრო ძლიერი და სტრატეგიული ორმხრივი ურთიერთობისათვის.

გერმანია კრიტიკულ ეტაპზეა და საჭიროებს სასწრაფო სტრატეგიულ ტრანსფორმაციას თავისი ეკონომიკური გამოწვევების დასაკმაყოფილებლად და გლობალური ვაჭრობის ცვალებად დინამიკასთან შესაბამისობაში.