هفتاد وهفت سال پیش در پایتخت مقدونیه شمالی، اسکوپیه، شهیدان جنبش یوجل (یوجل‌چی‌ها) که جان خود را در دفاع از آرمان ترک و ارزش‌های ملی و معنوی فدای کردند، با برگزاری مراسمی یاد شدند.

در این مراسم، مستند «پسران واردار: یوجل‌چی‌ها»، که با حمایت سازمان ترک‌های خارج از کشور و جوامع خویشاوند ترکیه (YTB) تهیه شده است، به نمایش درآمد.

عبدالله ارن، رئیس سازمان ترک‌های خارج از کشور و جوامع خویشاوند ترکیه، اورهان مرتضانی، وزیر امور اروپا مقدونیه شمالی، بیجان ایلیاس، نماینده ترک مجلس مقدونیه شمالی، نمایندگان احزاب سیاسی، سازمان‌های غیر دولتی و نهادهای ترک، به همراه تعداد زیادی از مهمانان، در مراسم حضور داشتند.

قبل از نمایش مستند، ارن در گفت‌وگویی با خبرنگاران گفت که هدف از این مراسم یادآوری به یاد شهیدان شُعیب عزیز، آدام علی، علی عبدالرحمان و نظمی عمر است که ٧٧ سال پیش به اعدام محکوم شدند.

ارن افزود: در این مناسبت، شماره اول روزنامه بیرلیک (اتحاد) که توسط اعضای جنبش یوجل منتشر شده بود، دوباره چاپ کردیم. امروز همچنین از مدرسه تفی‌یوز بازدید کردیم، مدرسه‌ای که با تلاش‌های آنان تاسیس شده است.

وی با اشاره به فشارهای زیادی که ترک‌ها در قرن بیستم در مناطق مختلف تحمل کردند، گفت: مناطق زیادی تحت‌فشار قرار داشتند و هویت ترک‌ها تهدید شد، اما با وجود همه این‌ها، آنها به حضور خود در این سرزمین ادامه دادند.

او همچنین تصریح کرد که هدف از ساخت مستند، حفظ یاد و خاطره جنبش یوجل‌ است و گفت: امیدوارم این مبارزه و مقاومت ادامه یابد و تا زمانی که هم‌زبانان و هم‌تباران ما در این سرزمین به حفظ هویت خود ادامه دهند، یاد اعدامیان جنبش یوجل‌ همیشه زنده خواهد بود.

گوون آدی‌گوزل، نویسنده و کارگردان مستند «پسران واردار: یوجل‌چی‌ها» درباره این پروژه گفت: این مستند ۵٠ دقیقه‌ای را به‌پایان رساندیم. داستان بسیار مفصل و عمیقی دارد که شاید در آینده تبدیل به مستندی ۴-۵ ساعته شود.

پس از سخنرانی‌ها، نمایش مستند انجام شد.

مراسم یادبود در مدرسه تفی‌یوز

در ادامه برنامه‌های یادبود، مراسمی در مدرسه ابتدایی تفی‌یوز که در منطقه چاییر اسکوپیه به زبان ترکی آموزش می‌دهد، برگزار شد. این مدرسه در سال ٢٠٢١ یادبودی به نام جنبش یوجل‌ در محل خود افتتاح کرده است.

در این مراسم نیز ارن، رئیس سازمان ترک‌های خارج از کشور و جوامع خویشاوند، ایلیاس نماینده مجلس، فاتح اولوسوی، سفیر ترکیه در اسکوپیه ، مسئولین مدرسه و نمایندگان نهادهای ترک و مهمانان حضور داشتند. شرکت‌کنندگان گل‌هایی به یادبود گذاشتند و دعا کردند.

درباره جنبش یوجل‌

ترک‌های مقدونیه از سال ١٩٣٧ برای حفظ و گسترش ارزش‌های ملی و فرهنگی خود گرد هم آمدند و جنبشی را رقم زدند. در سال ١٩۴۵، این جنبش نام «یوجل‌چی» را برگزید و رهبری آن به شعیب عزیز افندی که در مدرسه عالی عطاالله افندی در اسکوپیه تحصیل کرده و سپس در دانشگاه الازهر مصر به تحصیل پرداخته بود، واگذار شد.

در آگوست ١٩۴٧، در پی تلاش برای از‌بین‌بردن سازمان‌های ملی‌گرا در یوگسلاوی سابق، ١۶ نفر از اعضای این سازمان بازداشت شدند. در‌نهایت، در ٢۵ ژانویه ١٩۴٨، دادگاه حکم به اعدام چهار نفر از اعضای این سازمان صادر کرد.

شعیب عزیز، آدام علی، علی عبدالرحمان و نظمی عمر در تاریخ ٢٧ فوریه ١٩۴٨ به اعدام محکوم و اعدام شدند. سایر اعضا نیز به زندان‌های طولانی مدت محکوم شدند.