یک بمب متعلق به جنگ جهانی دوم، در تاریخ 2 اکتبر در یک فرودگاه در جنوب غربی ژاپن منفجر شد و حفره‌ای به عرض 23 فوت در وسط جاده ترددی باند فرودگاه ایجاد کرد.
این حادثه نه چندان نادر چند روز پس از آن اتفاق افتاد که در شهر ناها، شهر دیگری در جنوب غربی ژاپن، پیش از انجام عملیات گسترده‌ای برای از بین بردن یک بمب منفجرنشده از سال‌های جنگ (1939-1945)، حدود 1400 نفر به دستور مسئولین امر از شهر تخلیه شدند.
در ماه دسامبر نیز یک بمب 250 کیلوگرمی که به نظر می‌رسید از حملات هواپیماهای آمریکایی در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم به یادگار مانده است، توسط کارکنان شهرداری که در حال حفاری فاضلاب یک منطقه مسکونی بودند، پیدا شد.
بمب‌های رها شده در ژاپن، 80 سال است که یا منفجر می‌شوند یا هر ساله تعداد زیادی از آنها بدون اینکه منفجر شده باشند، پیدا می‌شوند.
کمیته ویژه‌ای از نیروی زمینی ژاپن که مسئول از بین بردن مهمات منفجرنشده است (GSDF)، در سال 2023 با 2,348 مورد از حدود 37.5 تن مواد منفجره مواجه بود.
همچنین بخش دیگری از GSDF که مسئول از بین بردن مین‌های زیرآبی است، در سال گذشته 197 مین با وزن حدود 4.1 تن را کشف و خنثی کرد.
با تکرار چنین حوادثی، این سوال مطرح می‌شود که چرا مقامات ژاپنی هنوز نتواسته‌اند این بمب‌های منفجرنشده از 80 سال پیش را شناسایی و از بین ببرند.
چرا در ژاپن این تعداد بمب منفجرنشده وجود دارد؟
دلیل اصلی تعداد زیاد بمب‌های منفجرنشده که هنوز در ژاپن پیدا می‌شوند، بمباران‌های شدید ایالات متحده است که حملات با ارتفاع بالا را در طول روز انجام می‌دادند و هدفشان ضربه زدن به اهداف صنعتی و نظامی بود.
با این حال، دلایل متنوعی مثل نقص مکانیکی، پدافند هوایی ژاپن و جریان هوای ناشی از جت استریم، اغلب باعث می‌شدند که این بمباران‌ها نادرست و بی‌دقت باشند.
در گزارشی از The Japan Times در سال 2005 اعلام شد که نیروهایGSDF بمب شش فوتی را از خانه یک زن 84 ساله خارج کرد.
به گفته وی، هنگامی که در سال 1949 ازدواج کرده است، خانواده شوهرش به او گفته بودند که سه بمب در زمین آنها فرود آمده‌اند ولی منفجر نشده‌اند.
دو بمب از سه بمب توسط نیروهای ایالات متحده پس از جنگ برداشته شد، در حالی که بمب سوم به دلیل اینکه در عمق زیاد زمین فرو رفته بود، تا آن روز دست نخورده باقی مانده بود.
در حالی که وظیفه یافت و امحای مواد منفجره جنگی بر عهده سازمان‌های دولتی است اما معمولاً پیدا کردن آنها به مالکان زمین واگذار می‌شود و هزینه آن بر عهده خودشان است. به این دلیل بود که بمب خانه زن 80 ساله ژاپنی برای سال‌ها مدفون مانده بود.
این زن ژاپنی که در دهه 80 زندگی خود به سر می‌برد، در جواب خبرنگاران گفت: نمی‌خواهد این میراث منفی را به نسل‌های آینده منتقل کند.
پس از جنگ، ژاپن اولویت خود را به بازسازی زیرساخت‌ها داد و بازسازی سریع این کشور گاهی منجر به دفن یا نادیده گرفتن بمب‌های منفجرنشده در مناطقی شد که ساخت‌وساز جدید در آنجا در حال انجام بود.
اگرچه با پیشرفت فناوری توانایی‌های شناسایی چنین بمب‌هایی بهبود یافته‌اند اما پیدا کردن مهمات دفن شده همچنان موضوع چالش‌برانگیز این روزها می‌باشد. جستجو برای یافتن بمب‌های منفجرنشده می‌تواند خسته‌کننده و هزینه‌بر باشد؛ به طوری‌که برای هر مهمات منفجرنشده‌ای که پیدا می‌شود، 100 حفره باید حفر شود.
علاوه بر این، مواد منفجره داخل بمب‌ها که در اعماق زمین دفن شده‌اند، ممکن است تجزیه شوند؛ این امر باعث می‌شود که مواد منفجره ناپایدارتر شده و در صورت تماس ، احتمال انفجار آنها افزایش یابد، که خطر عملیات برداشتن آنها را بیشتر می‌کند.
تابدین روز چه تعداد بمب شناسایی‌نشده باقی مانده است؟
هیچ رقم دقیقی برای تعداد بمب‌های منفجرنشده که هنوز در ژاپن دفن شده‌اند وجود ندارد. با این حال، تخمین زده می‌شود که هزاران تن مواد منفجره از جنگ جهانی دوم همچنان زیر زمین باقی مانده‌اند.
با وجود گذشت ده‌ها سال از جنگ، پیدا شدن این بمب‌ها به یک اتفاق معمول در ژاپن تبدیل شده است.
تحلیلگران معتقدند که ممکن است برای از بین بردن تمام بمب‌های دفن‌شده در ژاپن، 70 تا 100 سال دیگر زمان نیاز باشد.
:متفقین عمدتاً در حمله به ژاپن از سه نوع بمب استفاده کرده‌اند.
-بمب‌های قوی با شدت انفجار زیاد برای شهرها و تأسیسات صنعتی به کار رفته‌اند تا بیشترین تخریب را از طریق انفجار و تکه‌تکه شدن ایجاد کنند.
-بمب‌های آتش‌زا که با مواد قابل اشتعال پر شده بودند، برای آغاز طوفان‌های آتش در شهرها و بمب‌های خوشه‌ای حاوی بمب‌های کوچکتر، برای وارد کردن تلفات وسیع و گسترده مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
با این حال، بسیاری از این بمب‌ها به دلیل نقص‌های به وجود آمده در خط تولید هرگز منفجر نشدند. برخی از بمب‌ها نیز به تایمرها یا فیوزهای ضربه‌ای مجهز بودند که می‌توانستند برای انفجار در زمان خاص یا هنگام برخورد با نیروی مشخص تنظیم شوند؛ تنظیمات نادرست آنها باعث شد که منفجر نشوند.
عوامل دیگری مانند دما، رطوبت و شرایط خاک نیز می‌توانستند باعث شوند که مکانیزم انفجار بمب ناکام بماند.
چرا بمب‌های دفن‌شده هنوز یک تهدید به شمار می‌روند؟
دفن شدن بیش از هشت دهه‌ای این بمب‌ها در زیر خاک، باعث شده است که احتمال فرسایش مواد منفجره آنها بالا رود.
مواد منفجره فرسوده معمولاً به دلیل تجزیه در خاک، ناپایدار هستند، که این امر خطر انفجار لحظه‌ای را افزایش می‌دهد.
بنابراین، هرگونه عملیات ناشی از ساخت‌وساز، حفاری یا حتی بارش سنگین باران می‌تواند موجب انفجار شود.
تأثیر روانی چنین مواد منفجر نشده در زیر زمین، از انفجار آنی آنها برابری می‌کند.
ساکنین مناطقی مانند اوکیناوا از تهدید انفجار بمب‌ها، همیشه در ترس و اضطراب هستند.
گفتنی‌ست، بمباران متفقین در ژاپن با 200 هزار تن بمب صورت گرفته است که حدود 10 هزار تن از آنها منفجرنشده باقی مانده‌اند.
