در نقطه اتصال دو قاره اروپا و آسیا جایی که شرق و غرب به هم می‌رسند، جایی که تاریخ و مدرنیته در هم می‌آمیزند، شاهکاری از مهندسی نوین و دروازه‌ای جدید به‌سوی جهان قد علم کرده است به نام «فرودگاه بین‌المللی استانبول».

فرودگاه بین‌المللی استانبول که به‌عنوان بزرگ‌ترین فرودگاه کنونی اروپا، بزرگترین فرودگاه آینده جهان و «دارنده بزرگ‌ترین ترمینال زیر یک سقف» جهان شناخته می‌شود، نمادی از مهندسی نوین امروز است. این فرودگاه عظیم، با ظرفیت جابه‌جایی ۲۰۰ میلیون مسافر در سال، به‌عنوان قطبی برای حمل‌ونقل هوایی در سراسر جهان به‌حساب مي‌آيد و نقشی محوری در توسعه اقتصادی ترکیه ایفا می‌کند.

با این سطور سفری به دنیای شگفت‌انگیز فرودگاه بین‌المللی استانبول خواهیم داشت و به ابعاد گوناگون این فرودگاه عظیم، از تاریخچه ساخت تا ویژگی‌های منحصربه‌فرد، امکانات رفاهی و حمل‌ونقل و... نگاهی خواهیم داشت.

استانبول، نقطه اتصال آسیا و اروپا، یکی از پربازدیدترین شهرهای جهان است. سالانه میلیون‌ها گردشگر از این شهر دیدن می‌کنند و این آمار به طور مداوم در حال افزایش است. در سال‌های اخیر افزایش تعداد گردشگران، نیاز به پروازهای بیشتر را نیز به همراه داشت. فرودگاه قدیمی آتاترک برای حجم بالای مسافران جوابگو نبود، موقعیت قرارگیری این فرودگاه در بخش مرکزی شهر سبب شده بود تا گسترش آن نیز غیرممکن شود.

به همین منظور، تیمی از متخصصان در راستای پاسخ‌گویی به این نیاز در استانبول، دست‌به‌کار‌ می‌شوند تا بزرگ‌ترین پروژه فرودگاهی جهان را احداث نمایند. آنها با زمینی ناهموار و پر از دریاچه‌های مصنوعی روبرو هستند، اما در محوطه‌ای عظیم به مساحت ۷۶.۵ میلیون مترمربع که پیش‌تر معدن بوده است با زمان به رقابت برمی‌خیزند و در مدت زمانی کوتاه و شکستن یک رکورد، فاز اول این پروژه بزرگ را به پایان می‌رسانند. در فاز اول این پروژه عظیم ۳۵ میلیون مترمربع از کل مساحت مورداستفاده قرار گرفته است.

در هفتم اکتبر سال ۲۰۱۳، گروهی متشکل از شرکت‌های قدرتمند ترک با هدف ساخت فرودگاهی جدید برای شهر پیشرفته استانبول که هزاران سال مهد تمدن‌های مختلف بوده است، گرد هم آمدند و شرکت ایگا (İGA) را تأسیس کردند. این شرکت در اقدامی کم‌نظیر، فاز اول بزرگ‌ترین پروژه زیربنایی ترکیه، یعنی فرودگاه بین‌المللی استانبول را تنها در ۴۲ ماه به سرانجام رساند و رکوردی جدید در این زمینه ثبت کرد.

فاز اول فرودگاه بین‌المللی استانبول، با ظرفیت جابه‌جایی ۹۰ میلیون مسافر در سال و ترمینال اصلی به مساحت ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار مترمربع در زیرِ یک سقف که ازاین‌حیث تبدیل به بزرگ‌ترین فرودگاه جهان شده است، میزبان مسافرانی از سراسر جهان می‌باشد. این فرودگاه به دلیل موقعیت استراتژیک خود، نقشی محوری در برقراری ارتباطات بین‌المللی ایفا می‌کند.

اطلاعات، آمارها و مطالعات در خصوص مراحل ساخت این فرودگاه بزرگ جهان شگفت‌انگیز و جالب است، به دلیل اینکه محل احداث فرودگاه قبلاً معدن بوده است، مهندسان مجبور به تقویت زمین قبل از شروع ساخت‌وساز شدند که این مراحل خود اقدامات مهندسی توانمندی را می‌طلبید.

ترمینال فرودگاه بین‌المللی استانبول با مساحت ۱.۴ میلیون مترمربع، ۴ طبقه و ارتفاع ۴۵ متر، بزرگ‌ترین ترمینال فرودگاهی در جهان است. این ترمینال که ۲۳ بار بزرگ‌تر از یکی از عجایب هفت‌گانه جهان یعنی آمفی‌تئاتر کلوسئوم است، سقفی دارد که از ۴۶۱ گنبد تشکیل شده است. ۱۰۸ هزار و ۵۵۰ تن فولاد برای ساخت این سقف به‌کاررفته است که این مقدار ۱۵ برابر فولاد به‌کاررفته در برج ایفل است.

برج مراقبت پرواز فرودگاه بین‌المللی استانبول، حاصل یک مسابقه بین‌المللی طراحی با حضور معماران برجسته جهان بود. طرح برگزیده این مسابقه، توسط شرکت ایتالیایی طراحی خودرو و بدنه‌سازی پینین فارینا (Pininfarina) و شرکت آمریکایی آی کام (AECOM) ارائه شد و به دلیل برخورداری از نوآوری و زیبایی‌شناسی، موفق به کسب جایزه بین‌المللی معماری ۲۰۱۶ گردید.

این برج نمونه‌ای زیبا از معماری با طراحی بیومورفیک شناخته می‌شود که طراحی آن از گل لاله، نماد ملی ترکیه، الهام گرفته شده و در گروه طراحی‌های فیتومورفیک (الهام گرفته از گیاهان) قرار دارد. ارتفاع این برج ۹۰ متر و مساحت آن ۶ هزار و ۸۵ مترمربع و زاویه دید برج ۳۶۰ درجه است.

سیستمی بی‌نظیر برای سوخت‌گیری و ذخیره‌سازی این مجموعه احداث شده است. این سیستم شامل یک مرکز و انبار سوخت عظیم است که وظیفهٔ پشتیبانی از این پهنهٔ فرودگاهی بزرگ را بر عهده دارد. ده سیلوی ذخیره‌سازی سوخت، هر کدام به ظرفیت سی هزار مترمکعب، در فاصلهٔ ۱۲ کیلومتری بندری که سوخت‌ها به آنجا منتقل می‌شوند، احداث شده‌اند.

ازآنجاکه پهلوگیری کشتی‌ها در میان امواج سنگین دریای سیاه ۲۴ ساعت به طول می‌انجامید. برای حل این معضل، یک موج‌شکن به طول ۷۵۰ متر ساخته شد که پهلوگیری کشتی‌ها در حداقل زمان را تسهیل می‌بخشد.

علاوه بر این، ۱۰۵ کیلومتر لوله‌کشی وظیفهٔ انتقال سوخت از منبع و انبار سوخت به محوطهٔ پارکینگ هواپیماها را بر عهده دارد. اما نوآوری این سیستم به اینجا ختم نمی‌شود. در اینجا شاهد سیستمی کاملاً متفاوت از دیگر فرودگاه‌های جهان هستیم. ماشین‌های الکتریکی ویژه‌ای برای سوخت‌گیری هواپیماها برای نخستین‌بار تعبیه شده‌اند که فرایند سوخت‌گیری را به طور چشمگیری سرعت می‌بخشند و آسودگی خاطر را برای خلبانان و مسافران به ارمغان می‌آورند.

در حال حاضر، فرودگاه بین‌المللی استانبول با یک ترمینال اصلی، سه باند مستقل، برج مراقبت پرواز و تأسیسات پشتیبانی به ارائه خدمات خود ادامه می‌دهد. اما برای آینده این پروژه یک ترمینال دیگر با سه باند و سه برج دیگر پیش‌بینی‌شده است.

فرودگاه بین‌المللی استانبول در طول شش سال گذشته از زمان افتتاح، میزبان بیش از ۲۵۰ میلیون مسافر بوده و به‌عنوان قطبی در صنعت حمل‌ونقل هوایی خود را تثبیت کرده است.

از ژانویه ۲۰۲۴، شبکه پروازی این فرودگاه، گستره‌ای ۳۱۵ نقطه‌ای در سراسر جهان را در بر می‌گیرد و مسافران را به اقصی‌نقاط دنیا متصل می‌کند.

با تکمیل تمامی مراحل توسعه، فرودگاه بین‌المللی استانبول به هاب بزرگ حمل‌ونقل هوایی پیشرو در منطقه و جهان تبدیل خواهد شد و ظرفیت جابه‌جایی سالانه ۲۰۰ میلیون مسافر و برقراری ارتباط با بیش از ۳۰۰ مقصد را فراهم خواهد کرد.

ایگا با ارائه خدمات باکیفیت و مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی، جایگاه ترکیه را در صنعت حمل‌ونقل هوایی جهانی ارتقا داده و این کشور را به قطبی برای پروازهای بین‌المللی تبدیل کرده است. همان‌طور که گفته شد این فرودگاه با اتصال به بیش از ۳۰۰ مقصد در سراسر جهان، نقشی کلیدی در تبادلات تجاری و فرهنگی ایفا می‌کند و به‌عنوان دروازه‌ای به‌سوی فرصت‌های جدید برای مردم ترکیه و منطقه عمل می‌کند.

در مجموع، فرودگاه بین‌المللی استانبول نمادی از شکوه و پیشرفت ترکیه است که با اتکا به قدرت و خلاقیت فرهنگ ترکی، گامی بلند در مسیر توسعه پایدار و رونق اقتصادی این کشور برداشته است و شهر استانبول را در سال‌های اخیر به پایتخت پرواز جهان تبدیل کرده است.

فرودگاه بین‌المللی استانبول، یکی از مهم‌ترین مراکز ترانزیت جهانی، با اتکا به زیرساخت‌های پیشرفته، فناوری‌های نوین و تجربه‌ای بی‌نظیر در سفرهای هوایی، در دوران پاندمی و پس از آن، نقشی کلیدی در ارتقای صنعت حمل‌ونقل هوایی ترکیه به سطحی والاتر ایفا نموده است. این نقش‌برجسته در عرصهٔ حمل‌ونقل هوایی که حجم آن در تجارت جهانی با شتابی فزاینده در حال افزایش است، با ارتقای تعداد مقاصد پروازهای باری به ۹۷ نقطه و تکمیل تمامی مراحل سرمایه‌گذاری، به حفظ ظرفیت ۴ میلیون‌تنی حمل بار در زمان افتتاح و ارتقای آن به ۵.۵ میلیون تن در آینده تداوم خواهد یافت.

فرودگاه بین‌المللی استانبول در طول نزدیک به ۶ سال خدمت خود، به‌واسطه اقدامات مؤثر خود در صنعت حمل‌ونقل هوایی، موفق به دریافت ده‌ها جایزه و گواهینامه متعدد در سطح ملی و بین‌المللی شده است. این مجموعه افتخارآفرین، تاکنون بیش از ۸۰ جایزه و بیش از ۱۰ گواهینامه برتر جهان را به خود اختصاص داده است.

فرودگاه بین‌المللی استانبول در شانزدهمین دوره جوایز اروپا (ACI Europe) که توسط شورای بین‌المللی فرودگاه‌های اروپا برگزار شد، با دریافت جایزه "تحول دیجیتال"، به‌عنوان "بهترین فرودگاه اروپا در زمینه تحول دیجیتال" شناخته شد.

این فرودگاه در ارزیابی مؤسسه معتبر اسکای‌ترکس(Skytrax)، با کسب عنوان "فرودگاه ۵ ستاره"، بر تارک قلهٔ برترین فرودگاه‌های جهان ایستاد و در اقدامی کم‌نظیر، به دلیل تدابیر اتخاذ شده در برابر پاندمی کووید-۱۹، عنوان "فرودگاه ۵ ستاره دارای اقدامات پیشگیرانه کووید-۱۹" را نیز از آن خود کرد و بدین ترتیب، یکی از دو فرودگاه جهان شد که به طور هم‌زمان حائز هر دو عنوان شده‌اند.

طبق نظرسنجی مجله معتبر و پرخواننده کُنده ناست تراولر (Conde Nast Traveler) در بین خوانندگانش، فرودگاه بین‌المللی استانبول عنوان "بهترین فرودگاه جهان" را از آن خود کرد. این انتخاب، نشان‌دهنده جایگاه برجسته این فرودگاه در ارائه خدمات و امکانات به مسافران در سطح جهانی است.

جایگاه برتر فرودگاه بین‌المللی استانبول در این نظرسنجی، مهر تأییدی بر تعهد این فرودگاه به ارائه تجربه‌ای استثنایی برای مسافران است. این فرودگاه با برخورداری از معماری مدرن، امکانات رفاهی پیشرفته، تنوع فروشگاه‌ها و رستوران‌ها، و خدمات حمل‌ونقل، علاوه بر اینکه در نقش دروازه‌ای درخشان برای ورود به ترکیه و سایر نقاط جهان عمل می‌کند، یک مرکز گردشگری جذاب نیز به‌حساب می‌آید.

نتایج نظرسنجی خوانندگان مجله "گلوبال تراول" آمریکا نیز فرودگاه بین‌المللی استانبول را شایسته دریافت پنج عنوان و جایزه دانست. فرودگاه بین‌المللی استانبول، در میان خوانندگان این نشریه خوش درخشید و افتخارات متعددی را از آن خود کرد. این غولِ حمل‌ونقل هوایی که به‌عنوان بهترین فرودگاه جهان و بهترین فرودگاه اروپا انتخاب شد، در زمینه‌های ارائه خدمات نیز خوش درخشید و عناوین بهترین منطقه غذا و نوشیدنی فرودگاهی، بهترین فرودگاه برای خرید و ارائه‌دهنده بهترین تجربه خرید بدون عوارض را نیز به خود اختصاص داد.

جوایز حمل‌ونقل هوایی، به‌عنوان تنها رویداد بین‌المللی که شامل تمامی بخش‌های حیاتی صنعت هوانوردی شود، از اعتبار و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است که در چند سال اخیر شاهد درخشش بی‌نظیر فرودگاه بین‌المللی استانبول در این رویداد بوده‌ایم، به‌طوری‌که این فرودگاه افتخار کسب عنوان "فرودگاه سال" را برای چهارمین بار متوالی از آن خود کرده است.

فرودگاه بین‌المللی استانبول، با تمرکز بر دسترسی آسان، پایداری و فناوری‌های هوشمند، و با رویکردی انسان‌محور، به خانواده‌ها و کودکان خدمات ویژه‌ای ارائه می‌دهد و به جامعه، یاری می‌رساند. این فرودگاه در تلاش است تا به قطبی جهانی برای ترانزیت مسافران تبدیل شود و تجربه‌ای بی‌نظیر از سفر را برای آنها رقم بزند.

فرودگاه بین‌المللی استانبول که توانسته عنوان مدرن‌ترین و مجهزترین فرودگاه جهان را نیز کسب کند، خدمات متنوعی را به مسافران خود ارائه می‌دهد تا سفری راحت و خاطره‌انگیز را برای آنها رقم بزند. این خدمات به‌طورکلی دسته‌های مختلفی نظیر، خدمات عمومی، خدمات تفریحی و تجاری، خدمات سلامتی، خدماتی پستی، خدمات رفاهی و خدمات ویژه را شامل می‌شود که در زیر خود هزاران خدمات ریزودرشت را ارائه می‌دهد.

در این گذرگاه هوایی، آسایش خاطر مسافران در صدر اولویت‌ها قرار دارد. از نوع تحویل پاسپورت که برای به‌حداقل‌رساندن استرس مسافر، بادقت و ظرافت طراحی و آموزش داده‌شده، تا اتاق‌های استراحت مجلل و شیک و فروشگاه‌های بی‌نظیر و شهربازی، همه چیز حکایت از وسعت خدمات و تعهد بی‌حدوحصر این فرودگاه به رفاه مسافران دارد.

فرودگاه بین‌المللی استانبول، فراتر از یک فرودگاه، نمادی از پویایی و نوآوری ترکیه است که با اتکا به قدرت و خلاقیت دولت این کشور، گامی بلند در مسیر توسعه پایدار و رونق اقتصادی این سرزمین برداشته است. این شاهکار مهندسی، نه‌تنها برای استانبول و مردم ترکیه، بلکه برای کل منطقه و جهان به‌مثابه قطبی از جاذبه و رونق عمل می‌کند.

این فرودگاه، با دریافت جوایز متعدد و کسب عناوین برتر جهانی، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از برترین فرودگاه‌های جهان تثبیت کرده و به‌عنوان دروازه‌ای به‌سوی فرصت‌های جدید برای مردم ترکیه و منطقه عمل می‌کند. شکی نیست که فرودگاه بین‌المللی استانبول، آینده‌ای درخشان را برای خود و برای صنعت حمل‌ونقل هوایی جهان رقم خواهد زد. فرودگاه بین‌المللی استانبول نه‌تنها یک فرودگاه، بلکه یک مقصد گردشگری محبوب نیز است. اگر به دنبال یک تجربه سفر بی‌نظیر هستید، استفاده از فرودگاه بین‌المللی استانبول انتخاب درستی خواهد بود.

این نوشته توسط یکی از همکاران فریلنسر تی‌آرتی گلوبال فارسی به رشته تحریر درآمده است. نظرات بیان شده در این نوشته نظر نویسنده مطلب است و الزاما بازتاب رویکرد تی‌آرتی گلوبال فارسی نمی‌باشد.